Champagne

Năm mới, dân Hoa Kỳ uống rượu sâm banh nào ?   

                                                          G S  Tôn thất Trình

      Cách đây 5 năm chúng tôi đã  nói tới rượu  vang Pháp . Tàu gọi là bồ đào mỹ tữu, rượu ngon từ trái nho. Nhưng sang nhất trong các rượu bồ đào  lại là rượu sâm banh,  mở chai hơi tung nút  lên trần nhà, bọt xì ra nếu chặn không kịp thì mất đi cả nửa chai rượu quí. Không uống với chén  ngọc quang  bôI -  ngọc lưu ly, nhưng cũng phải nhấp nhí với những cốc , ly sâm banh  hình dạng đặc thù.  Sâm banh là tên việt hóa của Champagne, giới trung lưu khao khát ưa thèm thời cha ông chúng ta, “…  ông Nghè – Tiến sĩ, ông Cống thí sinh  Tú Tài- Cử Nhân,  Nho – Hán Học  cũng nằm co ,  sao bằng đi học làm ông Phán, sáng rượu sâm banh , tối sửa bò” …).

      Tên lớn – bự rượu Sâm banh – Champagne là nhãn hiệu  các đại doanh thương , tổ hợp công ty

    Kể từ thế kỷ thứ 19,   các nhà sản xuất  Sâm Banh Pháp đã khéo léo tạo dựng một hình ảnh  đầy hấp dẫn – lôi cuốn  và xa xĩ  cật lực, chi tiêu  hàng triệu đô la, đề xướng nhãn hiệu sâm banh mình. Gồm luôn cả  đỡ đầu- bảotrợ các cuộc lực sĩ đua tranh , các sự cố xã hội và cấp 400 000 đô la Mỹ  ở quận – tỉnh Champagne  nước Pháp  cho  Pierriet Jouet  cho không chi phí  đám cuới ( đầu tiên ) nữ tài tử  thời thượng thực tế - reality star  Kim Kardashian, nguời Mỹ gốc la tinh .

     Những hảng  nhãn hiệu lớn – Grandes Marques như Krug , Dom Perignon , Bollinger, Pol Roger, Taittinger ,  và 20 nhãn khác , mỗi hảng  đều có các kẻ  si mê cuồng dại bám chặc. Nhưng đừng nghĩ lầm , chúng không phải là những nông trại – vườn nho  nhỏ bé , gia đình chăm lo.  Chúng là những  doanh vụ  đồ sộ,  sản xuất mỗi hảng  mỗi năm hàng trăm ngàn chai và  rất nhiều do các tổ hợp công ty đa quốc gia làm chủ nhân . Những hầm rượu – cuvées xa xĩ đúng như thế đó  và bán theo giá thích nghi - liên hệ.   Ai đó đã phải trả chi phí  tất cả mọi quảng cáo này. Nhưng ở phần thấp  dưới thang có là những sâm banh  không pha  ít đường- brut   cùng hảng không ? Đa số chán ngắt và không đáng  mua  theo giá bán.

       Thử uống những  chai sâm banh đầy sủi  bọt các tiểu điền gia đình sản xuất

      Đặc biệt khi bạn tìm thấy  vài chai biểu hiện  kỳ lạ bán ra cùng  giá hay ít hơn,  từ các nhà vườn trồng nho vùng Champagne .  Chúng mang tên yêu dấu “ xèo xèo , xì xì khí gaz nông dân – farmer fizz”  của  Terry Theise , nhà nhập khẩu rượu nho vào Hoa Kỳ , một trong số người đầu tiên đấu tranh quyền lợi   cho các sâm banh  nông dân làm ra tự trồng các giống nho, hiện nay chỉ chiếm  3% thị trường.  Vùng Cham pagne  có  hơn 15000 nông dân trồng nho , nhưng chỉ ít hơn 5000 nông dân  tự chế biến , đóng chai các nho sủi bọt này.  Đa số bán nho họ trồng cho các nhà sản xuất sâm banh to lớn , mua nho khắp vùng Champagne .

      Thế cho nên  Các Nhãn Hiệu Mác Bự - Grandes Marques , tuy  chỉ làm chủ một số nhỏ vườn nho ở vùng  Champagne  phải mua đa số nho,  cố cổ võ  nghệ thuật  pha trộn- nghĩa là trộn lẫn  rượu   từ các vườn nho, làng mạc, lọai rượu nho khác nhau-  tạo ra  phong cách đặc hiệu cho  nhãn mình.  Ý nghĩa ở đây  là bạn đủ cơ may mua một Chai Veuve ( Quả Phụ ) Clicquot hay Krug một năm nào đó và mua hai năm sau hay ngay cả chục năm sau, mà vẫn thấy chai rượu hương vị như nhau . Vài chai sâm banh này thật là tuyệt diệu , nhưng rắt đắt tiền.     

         Các nhà trồng nho sâm banh cống hiến  một kinh nghiệm khác hẳn,  giá khiêm tốn hơn, khỏang  40 $ đến 60 $ một chai . Làm ra từ các vườn nho  rất nhỏ bé chung quanh  một làng duy nhất , cho nên chúng  phản ảnh được tính cách đất đai khí hậu địa phương- terroir. Giúp cho  các nhà trồng nho Champagne   một đặc thù  quyến rũ : những  khác biệt đã không trộn lẫn nhau  ở  vùng Champagne- Pháp quốc  danh hiệu vùng nho – cru  hạnh nhất – premier hay  bự - grand,   cấp thưởng cho  làng  thay vì cho các vườn nho đặc biệt . 33 làng  là vùng nho hạng nhất , nhưng chỉ có 17 làng xếp hạng vùng nho bự chóp bu – top grand cru.   

Sâm banh nổi danh hảng Krug  “ Trắng trong số sâm banh Trắng- Blanc de Blancs”  “Clos du Mesnil”   là từ  làng Le Mesnil – sur- Oger, bán ra đến 700$  một chai. Ngược lại, săm banh nhà trồng nho Nho bự chóp bu Grand Cru Blanc de Blancs  cùng làng này ,chỉ bán được giá 100 $ một chai .   Và cũng gói ghém – package đẹp đẽ nữa .

        Từ lâu , các chai sâm banh từ các nhà vườn  nhỏ  làm ra , để dành  cốt  bán cho bạn bè và gia đình thân thuộc .  Nhiều bạn tôi từ Paris ,  lái xe đến vùng Champagne một lần mỗi năm   đón nhận  số chai phần để dành cho họ  từ  cháu họ của một cháu họ.  NhưNg bạn khác  thì tìm kiếm  các chai sâm banh ai đó trồng  ở vùng Champagne  tại các  tiệm  tăm tối.   Rồi  đến lúc  đưa tới một thế hệ   các nhà nhập cảng rượu vang  tò mò , hiểu biết sành  sỏi  và  sức thuyết phục  cao , không cần  những số lượng đồ sộ   mà chỉ chú ý tới phẩm giá và chỉ bán sâm banh  đưa tận tay . Theis xuất hiện đầu tiên trên sân khấu ,  phát triễn một  hồ sơ  đáng ngạc nhiên   các nhà trồng nho vùng Champagne . Kermit Lynch  đã bán sâm banh  nhà vườn Paul Bara từ nhiều năm qua . Hảng  North Berkely Imports   bán sâm banh Egly –Ouriet   căn bản là giốnn nho Pinot Noir .  Charles Neal  cũng đại diện   một số nhà vườn đếm đựoc cả các ngón bàn tay .     

       

         Các nhà nhập cảng này hay khác nữa, nhận diện  tính cách làm bằng tay  nhà vườn Champpagne   và bênh vực quyền lợi  họ với các chủ tiệm rượu  và   các tiệm bán lẽ , chiếu  theo giá trị và tính đa dạng  đáng ngạc nhiên  của họ .  Nay  Hoa Kỳ đã có trên 150  nhà trồng nho làm sâm banh  được nhập khẩu vào Mỹ . Mùa năm nay ,  tai sao lại  không  bước ra khỏi Sâm Banh -như thường lệ   và làm nổ tung nút  vài chai sâm banh nhà vườn trồng trực tiếp ?  Các chai này cần tìm kiếm khá sâu xa .  Có lẽ  bạn sẽ không  kiếm chúng  được  ngay góc quán rượu mùi – liquor store  quen thuộc, nhưng một số tiệm bán lẽ rượu ngon   sẽ có bán vài chai.  Hãy nhìn hai chữ RM  trên nhãn , có nghĩa là  Thu họach Thao tác – Récoltant – Mani pulant, Harvester- Manipulator   , chống kháng lại NM  có nghĩa là  Thương gia  Thao tác – négociant  manipulant  danh hiệu  các nhà bự sản xuất sâm banh . Hãy đem về nhà một chai, mở nút  bật  tung và rót vào cốc .  Khỏi cần  một tay sành sỏi cũng  nhận thức đây là  vò rượu ngon.

      Vài vườn Sâm banh  Mỹ ưa chuộng

 Sau đây  là vài vườn sâm banh Mỹ ưa thích,theo Irene Irbila đăng tải , ngày 28 tháng 12 năm 2013 ở Nhật báo LA Times.  Chúng không được phân phối rộng rải. Bạn cần truy tìm chúng ở những tiệm bán lẽ tinh tế.  Nên nhớ lại dây dợ đầu mối RM trên chai, có nghĩa là Thu họach – Thao tác . Nếu bạn không thấy hai từ này , bạn phải hỏi. Đối với  các tay sành sỏi sâm banh , các quán hầu rượu hay các chủ nhân tiệm rượu , “ xèo xèo , xì xì khi’gaz nông dân – farmers fizz “  có  nét độc đáo đó. Chắc chắn là có môt chai ở đâu đó, có thể  không có những nhãn hiệu đặc thù này,  nhưng lại có một điều gì đó đáng thích thú các tay sành sỏi rượu vang  và các khách sâu sắc thâm  trầm cảm kích ra .

-          Sâm  banh NV Pierre Moncuit  nhà trồng nho chóp bu Grand Cru Blanc de Blancs không pha – brut  ở Le Mesnil –sur- Oger . Ở trên bậc thang cao  , sâm banh Blanc de Blancs này sản xuất từ  làng  trồng nho danh tiếng Mesnil – sur- Oger , rất sang trọng  và nhiều khía cạnh khác thường .  Sâm banh trắng bệch, nhanh nhẹn và liến thoắng ,  thơm mùi  hạch quả hạt giẽ - hazelnut, dung nâng cốc chúc mừng, một sâm banh lạ lùng. Khi bạn nhấp một hớp  nhỏ, bạn cảm giác đang mặc  một  áo dài phụ nữ lụa xa tanh , trên đường đi đến một hộp đêm  thần thọai Paris.  Đây là một trong 3 hầm rượu Blanc de Blanc,  Nicole Moncuit chế tạo mỗi năm. Giá từ 39$ đến 42 $.

-           Sâm banh NV gia đình Sousa Vườn Nho Chóp bu  Dự trữ Grand Cru Réserve Blanc de Blancs đặc biêt không pha trộn – Special Brut ở  Avize .  Gia đình Bồ Đào Nha  Sousa, đã cư ngụ tại vùng  Champagne từ ba thế hệ rồ . Họ  chăm sóc các vườn nho trồng ở Avize một cách  sinh động học.  Vài khu vườn  vẫn còn cày  dùng ngựa cỗ  xưa. Sâm banh Blanc de Blancs này  là một pha trộn  của thu hoạch 2-3 năm , gồm ít nhất là 30 % rượu cũ dự trữ.  Thành quả là một Blanc de Blancs câng  bằng hương vị đẹp đẻ , cơ cấu màu kem và chua tươi – fresh acid .  Đáng thích là tính cách kim lọai và các nêu bật, nhấn mạnh   mùi võ cam quít. Giá từ 37$ đến 45$.

-          Sâm banh NV Paul Bara  Brut Reserve Bouzy Grand Cru  ở Bouzy. Bouzy là thủ phủ của Núi TP Reims một phụ vùng Champagne, nổi tiếng trồng giống nho Pinot Noir. Và Paul Bara  là  tay Thu họach – Thao tác  giỏi nhất.  Nay  chính con gái của Bara là Chantale chế tạo những chai sâm banh này , sáng sủa và giàu sụ.  Dù  không xưa cũ ,đây cũng là một Hầm rượu ngon – Grand Cru    

Có những khối  bọt  tế nhị  và gợi ý mùi quít không hột và mùi cây mác cót – quince.  Trẻ trung và đầy nhựa sống ,  dự trữ sâm banh không pha trộn- brut  này phi thường uống chung  thức ăn. Giá từ 37$ đến 46$ .

-          Sâm banh  NV A . Margaine Premier  hồng không pha trộn – Cru rosé.  Màu hồng  đôi chút mạ đồng  diễm lệ ,bọt sủi đẹp đẻ,  hương vị cánh hoa hồng và dâu tây hoang dại.  Sâm banh màu hồng ,  không pha trộn nhất hạng A Margaine premier cru rosé,  chứa ¾ nho giống Chardonnay va ¼ Pinot Noir .  Phảng phất   mùi cam quit- chanh bưởi, một thóang khói  tinh vi và đặc biệt  là mùi  tồn tại dài dài , khi uống xong . Giá  từ 47$ đến 57 $ một chai .

-          Sâm banh NV H Goutorbe,   Hầm rượu  không pha trộn danh gía - Cuvée Prestige Brut Premier Cru ở Ay.  Đây là một sâm banh phức tạp , hầm rượu hạng nhất yêu kiều là một pha trộn  70% giống nho Pinot Noir, 25% giống Chard và 55 giống Meunier. Hòan tòan  và chín  đủ với lọai bọt sủi  nho nhỏ và một mùi vị  uống xong, chỉ mất đi chầm chậm . Hầm Rượu Danh Giá – Cuvée Prestige  Goutorbe đáng ghi ấn tượng,  giá chỉ từ  40$ đến 50$ .

                     ( Irvine , Nam Ca Li- Hoa Kỳ,  ngày 31 tháng 12 năm 2013 )