Nhân Việt Nam nhờ Mỹ - Pháp phóng và chế tạo thành công Vệ Tinh của mình , cập nhật hiểu biết về hình ảnh vệ tinh, nhấtlà trên phương diện an ninh quốc gia , ngòai bờ biển đặc biệt ở 4510 km biên giới lục địa, 1300 km phía Trung Quốc, 2067 km phía Tây và 1137 km phía Cam Bốt :
Không còn chỗ nào, nơi nào che dấu được nữa ?
G S Tôn Thất Trình
Hình ảnh vệ tinh –satellite imagery do Google và những dịch vụ khác cung cấp, có nghĩa là ai cũng có thể trở thành “Điệp Viên “, nhưng liệu Ngũ Giác Đài , ( cũng như bộ Quốc phòng Việt Nam và các quốc gia nhược tiểu khác ) đã sẳn sàng bước vào thời đại của trong suốt – transparency cội rễ chưa, theo câu tự hỏi của bà Sharon Weinberger ở tạp chí Discover số tháng 8 năm 2008 .
Công ty độc lập và được chánh phủ Hoa Kỳ thỏa thuận GeoEyes - Mắt Địa Lý, tọa lạc tại một xây cơ sở bằng bê tông , cách phi trường Quốc tế Washington Dulles International Aiport vài kilômét , giúp chúng ta lột vỏ vài vết tích hành tình Trái đất của bí mật chiến tranh lạnh , khác hẳn bảo vệ an ninh của các công ty quốc phòng Beltway Hoa Kỳ . Nơi đây , các kỷ sư trẻ tuổi ở một phòng kiểm sóat kiểu sứ mệnh NASA, theo dõi một vệ tinh GeoEyes , đang bay quanh Trái Đất , cách mặt đất chừng 715 km ( 423 dặm Anh ). Dọc hành lang nhân viên GeoEyes trả lời điện thọai khách hàng , từ những cơ quan chánh phủ chí đến các hảng bảo hiểm . Hảng CNN phát hình liên tục trên ti vi, cho nên nhân viên CNN có thể được báo động về một khủng hỏang tỉ như bảo lụt , thử nghiệm hạt nhân của Bắc Hàn, , một giao chiến nhỏ biên giới và mau lẹ ra lệnh cho vệ tinh phải chụp hình vị trí đặc thù .
Chỉ cần vài ngàn đô la Mỹ, là bất cứ công dân Hoa Kỳ nào cũng có thể mua các hình ảnh vệ tinh chụp ngay liền lúc mua, những hình ảnh vệ tinh của vị trí hạt nhân xứ Iran, cơ sở trung ương của CIA , ngay cả vị trí thử nhiệm tối ư bí mật của Không Lực Hoa Kỳ là Vùng- Area 51, ở bang Nevada , Hoa Kỳ . Bạn thiếu tiền chăng ? Thì bạn dùng các hình ảnh không tiền đã cũ kỷ , nhưng có thể nhìn thấy những vị trí này trên các dàn Google Earth, một dịch vụ Google luôn luôn nới rộng thêm, sử dụng một phần mềm thể hiện 3-D, bay vọt trên những phần địa cầu khác nhau và cung cấp hình ảnh cho mọi máy computer cá nhân PC móc vào mạng World Wide Web .
Lọai hình ảnh kiểu vừa kể , gần như trọn thế kỷ thứ 20, chỉ là phần nhìn theo mắt thường của thế giới tình báo , từ một họa kiểu một tàu ngầm ( tiềm thủy đỉnh ) hạt nhân đến sự chuyễn vận quân đội Do Thái – Israel mà bạn cần có giấy phép cấp cao để liếc nhìn . Nay không còn cần như thế nữa . Ngày nay , với sự ra mắt của vệ tinh dân sự ở Hoa Kỳ cũng như ở ngoai quốc , chúng ta đã mở rộng toang cửa sổ trên những nơi và trên những sự cố , mà trước đây không bao lăm ,chỉ có điệp viên mới nhìn được .
Các chánh phủ khắp thế giới thường phản ứng tỏ vẽ xúc phạm với thời đại mới trong suốt . Và Ngũ Giác Đài , tuy không mấy kích động, cũng đã phải điều chỉnh . Tuy nhiên , mở rộng tầm mắt nhìn cũng báo trước một đối trọng độc đáo chống lại những qúa đáng của chánh quyền trong quá khứ . Theo Theresa Hitchens , nhà phân tích không gian, giám đốc Trung tâm Thông tin Quốc Phòng ( Hoa Kỳ ) căn cứ tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn, nó còn cải thiện an ninh quốc tế , giúp cho các diễn viên cac tổ chức không chánh phủ theo dõi những hành động các quốc gia ., chẳng hạn Amnesty International – Ân Xá Quốc tế , một nhóm đã tung ra eyesondarfur.org , một trang web phát hình những hình ảnh vệ tinh của 12 làng dễ bị tổn thương tại miền Tây xứ Xu đăng lâm nạn chiến tranh , cấp thêm tài liệu tàn khốc cho công chúng xem và theo dõi di chuyễn dân gian và quân đội .
Bình minh một thời đại
Hình ảnh chúng ta tưởng là đương nhiên ở màn hình máy computer, có nguồn gốc từ năm 1959 và chiến tranh lạnh , khi Hoa kỳ phóng lên một vệ tinh tuyệt đối bí mật , tên gọi là Corona. Một cặp máy chụp hình luôn luôn quay tròn của Corona
Corona chỉ mới là khởi sự. Với sự phát triễn của chip thể đặc nhạy cảm ánh sáng , vào thập niên 1970, cộng đồng tình báo điệp viên nhắm về phía các vệ tinh do thám , có thể phân phát hình ảnh thả dù hay chiếu luồng về Trái Đất . Những vệ tinh tên gọi là vệ tinh quang điện – electro optical satellites sản xuất ra những hình ảnh độ phân giải ít hơn 1 mét ( khỏang 3 bộ Anh ) , đủ chi tiết để trưng bày xe hơi cá nhân và làm lộ diện những bí mật tỉ như hàng không mẩu hạm mới Sô Viết đang chế tạo ở xưởng đóng tàu Hắc Hải .
Thế giới dân sự cũng nhảy vào hành động. Thành công sớm đáng kể là vệ tinh SPOT, Pháp phóng lên năm 1986. Với độ phân giải mặt đất là 10m , SPOT chưa sánh nổi với các đối giá quân sự, nhưng SPOT cũng đủ tốt cho báo chí ôm chồm hình ảnh và cho nổ vang tin tức . Có một lần , các nhà báo sử dụng các hình ảnh này làm tài liệu cho việc xây cất rađar Sô Viết Krasnoyarsk , bị cho là một vi phạm thỏa hiệp chống hỏa tiễn liên lục địa , theo lời giải thích của nhà vật lý học hạt nhân Peter D. Zimmerman, cựu cố vấn khoa học về kiểm sóat vỏ khí , bộ Ngọai Giao Hoa Kỳ.
Vào thập niên 1990 , các nước như Pháp và Nga , cống hiến bán ra các hình ảnh vệ tinh độ phân giải sinh động cho đến 5 mét . Điển ngoặt quyết định , theo Zimmerman là chiến tranh vùng Vịnh Ba Tư , khi Mark Brender , một nhà báo hảng Tin Tức ABC , nhận được từ Nga , những hình ảnh vệ tinh xứ Kuwait độ phân giải cao, và một nhà báo khác Jean Heller thuộc Thời Báo the St Peterburg Times , công bố những hình ảnh này . Tiết lộ thật là cực trọng : Chánh phủ Hoa Kỳ tuyên bố là Iraq có 250 000 quân ở Kuwait , nhưng chứng cớ tiết lộ chỉ là một phân số nhỏ số quân này .
Ngày nay, các công ty tư ở Hoa Kỳ không có thể bán ra những hình ảnh vệ tinh có độ phân giải tốt hơn 1.5 bộ Anh ( khỏang 0.5 m ) , trừ phi bán cho chánh phủ Hoa Kỳ. Độ phân giải tốt hơn ½ mét, được xem là « có giá trị an ninh quốc gia Hoa Kỳ đáng kể « , theo lời KayWeston, quản lý tiến trình cấp giấp phép thuộc Cơ quan Quốc gia Hoa Kỳ Đại dương và Khí tượng , .
Bừng dậy của Google Earth
Duy trì ngay cả an ninh tối thiểu rất khó khăn , vì rằng , trong hai năm qua , điều khỏan kẻ hành xử xấu xa - bad actor, giới hạn độ phân giải và những bảo vệ khác đã bị thách thức , bằng cách đi vào dễ dàng các dịch vụ Internet, tỉ như Google Earth. Kỷ thuật mở toang đường vào này, phối hợp hình ảnh vệ tinh với những hình chụp tốt hơn nữa, từ các phi cơ và từ mặt đất. Khôi hài của Google Earth , điều này không bị các cơ quan an ninh Hoa Kỳ gạt bỏ , vì chính kỷ thuật là một sản phẩm chánh phủ Hoa Kỳ hổ trợ. Năm 2003, Cơ quan Quốc gia Hoa Kỳ Hình ảnh và Đồ bản ( nay là Cơ quan Tình báo Đia lý Không gian Quốc gia, bắt đầu diều tra một công ty mới tên gọi Keyhole, kết hợp hình ảnh vệ tinh và hình chụp từ phi cơ thành một dụng cụ 3 chiều , lập đồ bản sắc thái mọi lọai đất đai địa phương , kể luôn cả nhừng vùng quân sự và các đường phố thị trấn.
Google mua Keyhole năm 2004 và tháo cuộn phần mềm của Keyhole gọi là Google Earth , mở toang cửa cho một lọat câu hỏi mới về an ninh quốc gia Hoa Kỳ . Đặc biệt cho các tài tử, sức mạnh của dụng cụ thật là phi phàm . Một khi các người sử dụng Internet đà chất tải phần mềm tự do , Google Earth giúp cho họ đột kích ở chính gia cư họ , một cách đơn giản bằng cách nhập vào địa chỉ đường phố hay các tọa độ GPS ,tạo dựng một cảm giác nhãn quan bay từ không gian ngọai xa xôi, đến một điểm đặc thù trên Trái Đất, chỉ chưa đầy một giây đồng hồ . Một khi bạn đã đến vị trí chỉ định , bạn có thể nhắm tức tốc vào hay ra khỏi đó để có hình , giúp bạn thám hiểm những vùng lân cận . Hầu tăng cường khả năng , năm 2007 , Google mua ImageAmerica, một hảng tư cung cấp những hình chụp bằng máy bay ( hay bằng trực thăng ). Thât vậy , trong khi chánh phủ Hoa Kỳ cấm bán các hình ảnh vệ tinh với độ phân giải tốt hơn ½ mét, không có luật lệ nào cấm bán các hình ảnh từ các nguồn không phải vệ tinh .
Vi phạm
Các dụng cụ đường dây trực tuyến - online lan tràn đến mức không đáng ngạc nhiên, là bí mật quốc gia bị phổ biến . Trên một sự cố công bố rộng rải và làm bối rối không ít , tháng 7 năm 2007 , một kẻ thảo luận trực tuyến – blogger lưu ý đến một hình ảnh trưng bày một tàu ngầm hạt nhân ( nguyên tử ) Hải Quân Hoa Kỳ ở Bangor Washington, cài đặt trên VirtualEarth của Microsoft , một hảng đối thủ Google Earth. Vấn đề không phải là tàu ngầm mà là cánh quạt – propeller, thường phải được màn bao phủ khi ra khỏi nước , để bảo vệ họa kiểu tối mật . Nhưng cánh quạt đã lộ diện và hình ảnh trình bày ở trực tuyến . ( xem hình ) Theo John Pike , điều khiển hảng Globalsecuritỵ.org , một trong những nhà phân tích tư đầu tiên mua các hình ảnh vệ tinh thương mãi , Hải Quân Mỹ đã bảo vệ những cánhquạt này như bảo vệ thân thể và máu me của Thiên Chúa. Đã 30 năm rồi , không một ai nhìn thấy được một cách quạt tàu ngầm Hoa Kỳ . Cũng như Chánh phủ Hoa Kỳ là kẻ duy nhất bị bắt quả tang về hình ảnh xem được tự do, khi nới rộng vòng tay . Đặc biệt, Do Thái – Israel đã chiến đấu mạnh mẽ bảo vệ hình ảnh độ phân giải cao lảnh thổ mình .Các đây hơn 10 năm , Quốc hội Hoa Kỳ thông qua đạo luật tu chính Kyl- Bingaman , cấm các hảng Hoa Kỳ bán những hình ảnh vệ tinh thương mãi của Israel , tốt hơn là hình ảnh vệ tinh tương tự các nguồn thương mãi khác . Thực tế điều này có nghĩa là hình ảnh của Israel được hạ cấp xuống 2 mét , một giới hạn không được bảo vệ ở các hình ảnh của Hoa Kỳ .
Trên một ca cũng đáng chú ý , năm ngóai , một chuyên viên hạt nhân Hoa Kỳ, nhấn mạnh đến các hình ảnh vệ tinh xuất hiện trên trực tuyến , cho thấy hình tàu ngầm hạt nhân mới , trang bị hỏa tiễn liên lục địa ( đã được một số Việt Kiều trình bày , đâu ở Hải Nam thì phải, sau khi Trung Quốc thành lập huyện Tam Sa, cưỡng chiếm Hòang Sa - tên Tàu là Tây Sa -và một số đảo Trưòng Sa – tên Tàu là Nam Sa - của Việt Nam ) .
Vài sự cố khác, ít dính dấp an ninh Quốc gia hơn là làm bối rối : Hòang gia xứ Bahrain đã cố tâm , trong một thời gian ngắn , chống đối chận đứng các công dân Bahrain , cấm họ nhìn các hình ảnh Goodle Earth để khám phá những dinh thự huy hòang , xa xĩ, hòang gia sợ phô bày cá nhân .
Rồi đến tháng hai 2008,sau khi về lại Hoa kỳ, kết thúc chuyến đi Iraq đợt hai ,đại tá James Brown, chỉ huy lực lượng bảo vệ và bảo đảm nhiệm vụ Bộ Chỉ huy Bắc , thuộc bang Colorado nhận được một thông điệp bất ngờ : thế đại tá có biết là một cái gì gọi là Google Street View , đã lập bản đồ mọi đường xá tại Fort Sam Houston , một căn cứ Lục Quân ở Texas không ? Brown không biết rỏ Google Street View . Ông truy cập trực tuyến . Và ông thấy đó là : những cái nhìn tòan cảnh của tòan thể căn cứ; ông còn có thể di động mau lẹ vào hay ra các hàng rào an ninh và các lính gác . Nói một cách khác , thật lý tưởng cho khủng bố làm kế họach tấn công căn cứ .
Tương lai Gián điệp I
Mục đích các thực thể an ninh quốc gia ( các cường quốc ) từ lâu vẫn là muốn thông hiểu mọi điều, mọi nơi , mọi thời gian . Một ý niệm gọi là “ thông hiểu tình trạng phổ cập “, theo một cựu chức quyền Không lực Hoa Kỳ. Hướng về cứu cánh này , kỷ thuật tiến bộ rất mau lẹ.
Kỷ thuật điệu nghệ thuộc về thế giới bí mật công đồng tình báo . Các chuyên viên vệ tinh thân thuộc kỷ thuật xếp hạng bí mật, rất ngần ngại tư biện về những khả năng chính xác ngành này. Sidney Drell, giáo sư danh dự Trung tâm Gia Tốc thẳng hàng Stanford , người được xem là một cha đẻ do thám vệ tinh , nói: tôi không tin là hiệu năng tối hảo các hệ thống Hoa Kỳ hiện hửu là thông tin công cọng. . Steven Aftergood, thuộc Liên hội Các Nhà Khoa học Hoa Kỳ , nói rằng một độ phân giải 10cm – giúp chúng ta thấy được một trái banh mềm – softball hay những chi tiết tế nhị một xe hơi từ không gian, có lẽ là độ phân giải tốt nhất hiện có xử dụng ánh sáng thấy được .
Ttong lúc đó để thu thập dữ liệu khác , vài kỷ thuật tụ điểm vào những địa hạt thay thế của quang phổ điện từ - electromagnetic spectrum , chẳng hạn ra đar . Ra đar vệ tinh trang bị một ăng ten, gửi đến Trái Đất những làn sóng rađiô Sau khi đụng măt bằng Trái Đất, tín hiệu được phản chiếu và phân tán lại về hướng một máy dò – detector, tạo nên một hình ảnh , khỏi cần ánh sáng thấy đựợc . Nhiều quốc gia kể cả Hoa Kỳ đã phóng lên các vệ tinh rađar làm hình ảnh .
Cùng lúc , độ phân giải của các vệ tinh thương mãi tiếp tục cải thiện . IKONOS của GeoEye hiện là vệ tinh đâu tiên của hảng , cung cấp độ phânn giải tốt hơn là 1 mét, nhưng hảng dự tính, tháng 8/2008, phóng lên GeoEye – 1, một vệ tinh quỉ đạo bay quanh các cực- polar orbiting satellite , trang bị một máy chụp hình có thể chụp đến 700 000 km2 đen trắng và 350 000 km2 màu , môt ngày . Vệ tinh trang bị GPS có khả năng quay đảo và chụp máy chụp hình, theo một độ phân giải mặt đất là 41 cm. Với những khách hàng không phải là của chánh phủ GeoEye -1 phải hạ cấp hình ảnh cao phẩm xuống ½ mét . Rào cản lớn nhất cho các hảng thương mãi, tỉ như GEoEye và Digital Globe, không phải là kỷ thuật mà là kinh tế và chánh sách . Năm 1980 chỉ có 5 quốc gia là họat động các vệ tinh hình ảnh . Nay có 31 quốc gia .
Hành tinh trong suốt
Hiện diện của Google Earth và các dịch vụ liên hệ , đặt ra vấn đề căn bản: liệu các hình ảnh có tạo dựng một hiểm nguy an ninh ? Câu trả lời theo một số chuyên viên là có , nhưng không ai có thể làm gì nhiều thay đổi tình trạng . Không rỏ là chánh phủ Hoa Kỳ có lấy đi những hình ảnh đã di vào lảnh vực công cọng không. Và những hình ảnh từ các nguồn ngọai quốc làm ra nhiều ca – trường hợp, phải tranh chấp Cố gắng kiểm sóat hình ảnh vệ tinh là một đề nghị thất bại thấy rỏ , theo lời Jeffrey Richelson , nhân viên cao cấp Lưu trữ An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, một chuyên viên lâu ngày về do thám vệ tinh . Những khả năng này cải thiện không ngừng và những nguồn hình ảnh cũng không ngừng nới rộng thêm. Hãy nhìn xem những quốc gia đã phóng các vệ tinh làm hình ảnh độ phân giải cao , những năm vừa qua. Khi con số tăng lên, thật khó ngăn cản dân gian muốn có những hình ảnh các vị trí đặc biệt . Theo Brender , dù cho các hình ảnh có bị sử dụng sai quấy đi nữa , chúng cũng không làm thay đổi chiều hướng. Chúng ta đã di vào thời đại cực kỳ trong suốt rồi . Và vì kỷ thuật phổ cập rộng lớn hơn , nhãn quan trong sáng , chỉ có thể mở rộng thêm mà thôi .
( Irvine
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét