Làm sao
thật sự thắng cuộc chạy đua năng lượng sạch :
Toàn
cầu hóa cuộc Cách Mạng Năng lượng ?
GS Tôn Thất Trình
Việt Nam chỉ mới nói đến cuộc cách mạng nông nghiệp như Cách Mạng Xanh (Lúa Thần Nông và Lúa Lai
, nhưng rất ít về những cây lương thực ( sắn - khoai mì , khoai lang , khoai mỡ
, khoai tía … ) hay cây xanh khác như cà
phê, cao su, hột điều - đào lộn hột ,
tiêu v.v… đặc biệt rau đậu xứ mát vùng
cao, vùng thấp, cây ăn trái xứ mát hay
xứ nóng, cây cacao làm sô cô la… ) và
phần nào cuộc Cách Mạng Xanh Dương (
nuôi tôm nước lợ , nước mặn, nuôi cá biển… ), Cách
Mạng Trắng ( sửa , phó mát …), Cách
Mạng Đỏ ( thịt bò , trâu, dê , cừu
…) chưa tiến nhiều về những cuộc cách
mạng công nghệ còn đang phôi thai hay
hậu công nghệ - post industrial gần đây hơn như Cách
Mạng Sinh học, Cách Mạng Thông tin ( Kỷ thuật
số hóa ), Cách Mạng Năng lượng
…
Sau đây là quan điểm , tưởng nước nhà cũng nên biết rỏ hơn, của một nhóm chuyên viên thượng thặng Hoa Kỳ
về tương lai năng lượng- Cách mạng Năng lượng , sau khi đã lược sơ qua chánh
sách năng lượng chánh quyền Mỹ của bộ trưởng năng lượng Steve Chu và ước đoán tăng gia khai thác dầu lữa
biển sâu - deep water oil thế giới .Các tác giả là Michael Levi, chánh chuyên viên của Cơ Quan Năng lượng và Môi sinh; Elisabeth C. Economy, chánh chuyên viên Nghiên cứu Á Châu ; Shannon
O’ Neil chuyên viên nghiên cứu Châu Mỹ
La tinh và Adam Segal, chánh chuyên viên
nghiên cứu chống Khủng bố và An
ninh Quốc Gia ở Ủy hội Ngoại giao; trình bày ở tạp chỉ Ngoại
Giao - Foreign Affairs , số báo các
tháng 11- 12 năm 2010 .
Thế giới hiện phải đối đầu một
loạt dàn trải thách thức năng lượng. Dầu lữa vẫn còn cần thiết cho nền kinh tế
toàn cầu , nhưng lại được sản xuất ở những nơi
càng ngày càng nguy hiểm cho đại thương mãi, môi sinh và chánh trị địa
lý. Các khí nhà kiếng tiếp tục tích trử ở bầu khí quyễn và dự tính thế giới
phải chạm mặt thay đổi khí hậu thảm họa cũng gia tăng .
Các nhà đề xướng môi sinh , các tay diều hâu về an ninh ( Hoa Kỳ ) đã đòi hỏi từ nhiều chục năm nay, phải giải
quyết những vấn đề này bằng huấn lệnh
hay khuyến khích nhiều hơn nữa sử dụng
những nguồn năng lượng thay thế hiện đã
có. Tuy nhiên, thực tế chánh trị là
không có những điều nào đã kể trên sẽ
xảy ra ở những thang- mức độ và
bước tiến cần thiết, trừ phi dàn
trải năng lượng sạch trở nên
ít hiểm nguy tài chánh và ít tốn kém hơn hiện thời. Điểm này đặc biệt đúng
cho các nước chậm tiến - đang mở mang .
Một thúc đẩy đồ sộ phát triễn các giải pháp năng lượng sạch rẽ hơn là cần thiết. Thật vậy, nhiều đòi hỏi này đã khởi sự, không
phải chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Chúng cảnh
báo là Hoa Kỳ đã thua cuộc chạy đua với
Trung Quốc và ở nhiều nền kinh tế lớn
khác đang trổi dậy ( Ấn Độ , Brasil … ) về năng lượng sạch định nghĩa cho thế hệ.
Họ đã nói sự thật là Hoa Kỳ đang
lơ là đáng nguy hiểm sáng tạo làm sạch năng lượng. Thế nhưng một lịch
trình năng lượng xây đắp trên sợ hải cuộc chạy đua năng lượng
sạch có thể mau lẹ tác dụng ngược. Kỷ thuật tiến bộ nhanh nhất khi các nhà khảo
cứu, các công ty và các chánh phủ xây
đắp chung trên những thành công riêng.
Khi đầu tư năng lượng sạch được xem như trò chơi số cọng zêrô nhắm chủ yếu vào tăng cường cạnh tranh quốc gia ( Hoa Kỳ ), các ( tiểu )
bang thường dựng lên nhiều rào cản. Các bang
đeo đuổi những chánh sách thương mãi
và công nghệ làm ngoại quốc chán
nản tham gia những khu vực làm sạch năng lượng ở các nền kinh tế quốc
gia mình , hơn là chấp nhận những phương
thức tăng thêm tốc độ cộng tác cùng
nhau. Điểm này làm chậm hẳn đi sáng tạo họ đang cố tâm đề xướng ở nước mình,
đồng thời cũng làm nghẹt thở sáng tạo ở ngoại quốc .
Chắc chắn là sáng tạo năng lượng sạch
riêng mình, sẽ đem đến biến đổi năng lượng thế giới yêu cầu. Nó có thể
làm hạ giá năng lượng sạch và thu hẹp lỗ
hổng giá cả giữa các nguồn sạch và dơ bẩn, nhưng nó khó lòng luôn luôn làm ra
năng lượng sạch rẽ hơn nhiên liệu hóa thạch gần kề. Chánh sách chánh phủ vẫn còn cần thiết để làm nghiêng cán cân, xuyên qua các thể lệ
điều hành và kích thích đề xướng chấp nhận các
thay thế nhiên liệu hóa thạch .
Sạch nhưng đắt quá
Năng lượng sạch gần như luôn luôn
đắt hơn năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch,
thường ở một lề lớn. Một nghiên cứu mới của Cơ quan
Năng lượng Quốc tế- IEA tìm thấy
là ở Hoa Kỳ điện nguyên tử, từ các nhà máy mới, đắt hơn
15-30% điện các nhà máy than đá
mới ; điện gió ngoài khơi đắt hơn gấp
đôi điện than đá và điện mặt trời
đắt 5 lần hơn. Mô hình càng
tỏ rỏ hơn nữa ở Trung Quốc , khi
điện nguyên tử đắt hơn điện than đá 15-70% , điện gió trong đất liền cao hơn điện than đá từ 2 đến 4 lần hơn và
điện mặt trời trên 5 lần hơn.
Nặng lượng sạch cho chuyễn vận, chuyên chở cũng tệ hại như ở quốc gia,
ethanol và diesel sinh học đắt hơn các
nhiên liệu qui ước nhiều. Xe hơi
chạy điện, trong lúc đó đau khổ vì bình điện cao giá quá có thể làm mất hết sai biệt hóa đơn mua rẽ hơn nhiên
liệu chạy ô tô. Cộng thêm vào vấn đề là phí tổn năng lượng
sạch thường rất bất ổn: chẳng hạn giá điện
nguyên tử tùy thuộc mạnh mẽ vào có được
nguồn tài trợ điều khoản phải chăng không. Đó là chưa kể đến những điểm khác đòi hỏi tiến bộ kỷ thuật,
ngoài tổn phí. Điện nguyên tử ( hạt nhân
) rất dễ tổn thương, tùy thuộc lan
tràn hạt nhân - nuclear proliferation và không dứt khoát về an toàn tồn trữ
phế thải. Mặt trời và gió sản xuất điện
thất thường; kỷ thuật bình điện và mạng lưới điện chưa đủ khả năng điều hòa khoảng trống khi
cung cấp, phân phối điện. Chưa ai thử xây cất xong và hoạt động một nhà máy điện than đá chụp bắt và tồn trử những phát thải khí nhà kiếng ở các nhà máy điện than đá cả .
Đúng là thế giới đang đau
buồn tiêu xài quá ít cho sáng tạo năng
lượng sạch. Mới đây, IEA trình bày một
màn kịch trong đó tiêu thụ dầu lữa toàn
cầu sẽ giảm bớt đi một phần tư
và các phát thải khí nhà kiếng cũng cắt đi phân nữa vào giữa thế kỷ 21. Muốn đạt mục tiêu này, IEA
ước lượng là thế giới cần phải tiêu xài
trung bình mỗi năm 50- 100 tỉ đô
la Mỹ hổ trợ khảo cứu, phát triễn, và
trình diễn chứng minh những kỷ thuật năng lượng sạch. Hiện tại mức tiêu xài công cọng này chỉ chừng 10 tỉ đô la mỗi năm . Con số lại còn có thể hạ nhiều, khi chi tiêu
kích thích kinh tế toàn cầu , phần lớn hướng hướng về năng lượng, chậm đi rồi
thì ngưng hẳn. Tài trợ tư nhân cho năng
lượng sạch khó xác định hơn, nhưng có
thể góp thêm khoảng 10 tỉ mỗi năm.Thiếu hụt thật là trầm trọng.
Nhiều người tìm ra hy vọng trên
báo cáo của những nền kinh tế lớn đang
trổi dậy ( Trung Quốc, Ấn Độ, Brasil
) đang đầu tư mảnh liệt vào năng lượng sạch. Tuy nhiên những cố gắng các
nước này, dù quan trọng đi nữa, vẫn không ấn tượng gì mấy
như chúng ta tưởng. Trung Quốc
đang đầu tư trong một loạt rộng rải các kỷ thuật năng lượng sạch hơn những khối
lượng tiền tệ chưa từng thấy, năng lượng
tái sinh và năm 2009 dẫn đạo thế giới về tài trợ năng lượng gió. Nhiều công ty
Trung Quốc đang đầu tư lớn vào chế
tạo ô tô điện. Ba nhà máy điện Trung Quốc
hiện đang xây cất sẽ nhắm trình diễn
chụp bắt và giam hảm carbon trên thang
thương mãi. Trung Quốc cũng có thể xây cất
những nhà máy điện than đá qui ước hửu hiệu cao hơn với phí tổn thấp hơn
Tây Phương.
Sáng tạo Trung Quốc trên lảnh vực
năng lượng sạch theo đuôi mô
hình tương tự các khu vực kinh tế khác, thực thi
những thay đổi tăng dần từng bước một của tiến trình công nghệ chế tạo phần lớn thường đã phát triễn ở ngoại quốc , thay vì là những thành tựu tiên tiến căn bản trong nước. Chẳng hạn , ở lảnh vực pan nen- panel photovoltaic ( có nghĩa là chuyễn hóa trực tiếp ánh sáng mặt trời thành
điện), Trung Quốc đã giảm phí tổn làm
các mô đun và pan nen xong xuôi , nhưng
không có tiến triễn lớn về nhưng
lảnh vực kỷ thuật phức tạp, tỉ như
chế tạo những mảnh bảng dấu xi
- wafer silicon. .Giá cả thấp như vậy, giúp các kỷ thuật đã trưởng thành
lan rộng, nhưng lại thất bại cung
cấp những tiên tiến biến đổi. Giá trị
đầu tư Trung Quốc về khảo cứu và phát
triễn - R&D trong khi đó, lại bị giới hạn
của một hệ thống kinh tế có
nhiều khó khăn di động ý kiến từ la bô
đến thị trường tiêu thụ .
 |
| biofuel |
Brasil đã theo dõi chặc chẻ sáng tạo năng lượng sạch với nhiên
liệu sinh học - biofuels . Các đầu
tư thương mãi về sáng tạo, đúng như tiên đoán, đổ phần lớn
qua cải thiện kỷ thuật hiện hửu . Ở Brasil , đó là ethanol thế hệ thứ nhất từ
mía cho ô tô . Tuy nhiên, Brasil lại thầm lặng về biên cương quan trọng nhất quốc tế nhiên liệu
sinh học, tên gọi là ethanol cellulosic thế hệ thứ hai, sử dụng phế thải hay cây trồng
trên đất đai không sản xuất được các cây lương thực. Ở Trung Tâm cho Kỷ thuật Mía, một hợp tác
xã gồm nhiều nhà sản xuất mía xứ Brasil, đã xây cất một cơ sở nhỏ dẫn
đường. Embrapa, tổ chức chánh phủ hổ trợ
khảo cứu nông nghiệp, đang lập chương trình hoàn tất một Trung tâm tương tự năm
2010 ; và La bô Khoa Học và Kỷ thuật
Ethanol Sinh học Brasil mới khai trương,
dự tính một cơ sở thứ ba năm 2011. Trái lại, Hoa Kỳ là xứ
đã có hơn 3 tá nhà máy thương mãi
hay dẫn đường ethanol cellulosic. Brasil cũng chi tiêu phát triễn kỷ thuật hạt nhân ( nguyên tử
) quốc gia. Thành quả là là công nghệ hạt nhân nội địa Brasil đang bị
trì hoãn, thay vì gia tốc trong cuộc
cạnh tranh quốc tế .
Ấn Độ còn thua kém xa. Cho đến ngày nay, Ấn Độ cũng chưa đầu tư lớn vào sáng tạo năng lượng
sạch. Một cách tổng quát, chi tiêu khoa học và kỷ thuật Ẩn Độ còn lẽo đẻo nhiều lắm phía đàng sau. Tuy nhiên Tân Đề Li-
New Dehli đang cố gắng đuổi cho kịp.
Sứ mệnh Mặt trời Quốc gia Ấn - National Solar Mission tuyên bố năm 2009 , nhắm dàn trải
20 gigawatts ( một giga là một tỉ
) điện mặt trời vào năm 2022 và chánh phủ
ủng hộ mục tiêu này bằng mọi cách,
từ sáng tạo căn bản
đến dàn trải đại trà, kích thước lớn. Đầu năm 2010, chánh phủ Ấn , đặt
thêm tiền cọc bằng cách thiết lập một lệ
phí trên việc bán điện chạy than đá. Tiền thu sẽ đưa về tài trợ
R&D năng lượng sạch. Trong
ngắn hạn, Ấn Độ sẽ không cống hiến chọc
thủng - đột khởi chánh nào cả, và chỉ tạo thêm mỗi ngày mỗi nhiều, những kiểu mẩu doanh vụ hửu hiệu tổn phí - cost effective
, cung cấp năng lượng cho các nước chậm tiến, đang mở mang.
Toàn cầu hóa sáng kiến
Ngay cả với những chương trình cực kỳ tham
vọng, không một quốc gia duy nhất nào có thể
sẽ sản xuất đa số những sáng tạo
năng lượng sạch thế giới cần dùng. Những cố gắng các quốc gia khác nhau phải liên kết
nhau chặc chẻ, hầu giúp lẫn nhau, xây đắp
trên nhau . Chẳng hạn , các cơ sở
Hoa Kỳ sẽ cần các tiên tiến Trung
Quốc cho thực thi than đá sạch. Các xưởng chế tạo mặt trời Ấn Độ sẽ cần
hưởng thụ các khảo cứu căn bản Hoa
Kỳ hầu thỏa mãn những mục tiêu chánh phủ
đặt ra. Các kỷ sư Brasil về nhiên liệu
sinh học sẽ cần có đủ khả năng để vặn tréo những phát minh
các công ty enzym Đan Mạch, hầu giúp
chúng hoạt động tốt hơn với mía địa phương.
Điều này đã xảy ra ở vài nơi. Hảng CODA Automotive căn cứ tại
California có đủ khả năng tiến tới mau
lẹ với dự án làm một xe hơi chạy điện, nhờ chung sức với hảng làm bình điện Trung Quốc Lishen Power Battery, tạo công ăn việc làm
cho cả Hoa Kỳ lẫn Trung Quốc, cùng cải thiện tiềm năng làm xe hơi điện
giá cả phải chăng ? Amyris , một
công ty mới khởi sự, đang phát triễn
nhiên liệu sinh học tổng hợp ở Brasil , qua việc cộng tác chung sức
với các nhà sản xuất mía địa phương,
giúp họ cũng cố kỷ thuật ở Brasil, trước khi đem áp dụng ở Hoa Kỳ có nhiều thách thức khó khăn hơn. Loại thụ tinh xuyên biên giới quốc gia
này cần xảy ra mau lẹ hơn và ở kích
thước lớn hơn nữa .
Thế nhưng rất nhiều quốc gia
theo bản năng, lại di chuyễn ngược con đường này, đặc biệt khi quốc gia lo ngại dấn thân vào cuộc chạy đua
năng lượng sạch với các quốc gia khác.
Bán đi những hổ trợ năng nổ cho
sáng tạo dưới danh nghĩa hổ trợ các nhân công và các công ty nước mình. Điều
này mau dẫn đến “ bảo hộ mậu dịch xanh - green protectionism ” các nhà chánh trị bị áp lực dựng tường bảo vệ thị trường trong nước và
phân biệt chống công ty ngoại quốc.
Các chánh phủ cũng đề xướng kỷ
thuật địa phương nước mình trên một cố
tâm bảo đảm cho các công ty nội địa có
thể kiểm soát thị trường và thu tiền bản quyền tác giả.
Loại ban căng hóa - balkanization ( phân chia thành những nước,
những đơn vị nhỏ ) thị trường năng lượng sạch này, chận đứng dòng chảy tự do kỷ thuật .
Tranh cải sôi nổi nhất về các dòng chảy xuyên biên giới về kỹ thuật sạch, tụ điểm
trên quyền sở hửu trí thức- intellectual property rights. Về những
năm đầu dịch HIV/AIDS , quyền sở hửu trí
thức đắt giá liên kết với những thuốc
chửa trị hửu hiệu nhất, ngăn cản việc
truyền bá thuốc mau lẹ đến bệnh nhân ở
Phi Châu và nhiều nơi khác. Cuối
cùng, dưới áp lực chánh trị to lớn, các
công ty dược phẩm Tây Phương, chịu nhiều nhượng bộ đáng kể về quyền sở hửu này,
giúp thuốc phân phối rộng rải hơn. Chiếu
theo kinh nghiệm này, các nước chậm tiến
đã dùng đàm phán về thay đổi khí hậu, cố đòi
các nước đã mở mang thả lỏng bớt
các luật lệ môn bài - patents rules. Các nước đã mở mang phản ứng, lấy biện cứ là bảo vệ yếu kém quyền sở hửu trí thức đúng là nguyên do chánh khiến cho kỷ thuật năng lượng sạch đã không phát triễn được mau
lẹ hơn. Cho nên các nước mở mang đề cao
củng cố thêm bảo vệ. Cả hai phe đều quá
lời, cư xử quá đáng !
Khác với ca các thuốc HIV/AIDS, môn
bài bảo vệ quyền sở hửu trí thức chỉ là một thành phần nhỏ tổn phí mọi kỷ thuật năng lượng sạch . Tháo lỏng chúng không thay đổi gì mấy tổng tổn phí
trong đa số ca. Ngay cả ở vài ca trong đó các công ty, vì chiến lược giữ lại môn bài hầu không
cho các công ty cạnh tranh tiềm thế xâm chiếm thị trường, bắt buộc họ phải rời bỏ
kiểm soát những môn bài này, cũng không
tăng tốc truyền bá kỷ thuật bao nhiêu cả. Đa số môn bài
tiên tiến cũng tương đối vô dụng, nếu không được các bí mật thương mãi, hiểu biết - know
how , và chuyên môn kềm theo; và như thế
cộng tác tích cực giữa nhà nắm giữ môn bài và công ty
mong muốn thâu nhận môn bài , thật là cần thiết. Công tác này sẽ không xảy
ra, nếu chánh phủ lột mất quyền
môn bài của công ty. Các công ty
năng lựợng sạch cũng không xem sửa chửa sai lầm yếu kém
về sự bảo vệ quyền sở hửu trí thức ở các nước đang mở mang là một thuốc
tiêu trừ bách bệnh đâu. Dù họ thường giữ
lại những kỷ thuật tiên tiến nhất cho xứ
sở họ, nhưng công ty ngoại quốc cũng đã tích cực trong khu vực kỷ thuật sạch ở
Brasil, Trung Quốc và Ấn Độ, dù có nhiều
vấn đề về quyền sở hửu trí thức tại 3
quốc gia này. Bảo vệ tài sản trí thức tốt hơn sẽ
gia tốc lan tràn kỷ thuật và cần phải khuyến khích , nhưng đó không
phải là lý do để tin rằng quyền sở hửu trí thức lại có tầm quan trọng hơn là các thừa tố khác cho dòng chảy kỷ thuật .
Đầu tư và chánh sách thương
mãi mở toang là những thừa tố
cực trọng bổ sung cho quyền tài
sản trí thức cải thiện. Uy lực của đầu tư mở toang thật là rỏ ràng nhất khi nhìn đến Brasil và Ấn Độ . Chẳng hạn Brasil đã cho phép
ngoại quốc đầu tư không giới hạn
ở ngành nhiên liệu sinh học mà
chứng cớ là gần đây là một công ty liên
hợp trị giá 12 tỉ đô la Mỹ giữa hai hảng
Shell và Cosan, một trong các công ty sản xuất ethanol lớn nhất của Brasil. Thương thảo này giúp mở cho Cosan
đường vào hai hảng công nghệ sinh học mủi nhọn Hoa Kỳ và Gia Nã
Đại nhờ đầu tử vào ethanol thế hệ thứ
hai, trong khi Shell giúp thêm thị
trường mới mẽ. Trong lúc đó, Ấn Độ mở toang cho đầu tư ngoại quốc vào các dự án
năng lượng tái sinh được , chấp thuận tự động các liên hợp công ty - joint venture
ngoại quốc tham gia đến 74 % phần hùn .
Brasil và Ấn Độ có một
đường lối không cân bằng, nhưng tương đối
khá mở rộng về thương mãi. Ngành
điện gió chứng minh điều này. Cơ cấu thuế quan và các hệ thống kiểm soát
phẩm giá Ấn, có khuynh hướng đề xướng
ráp trong xứ những tua bin gió,
nhưng vẫn cho phép các sản xuất bộ phận
làm ở ngoại quốc. Trong khi Brasil theo truyền thống sử dụng thuế quan cao và nhiều rào cản ngoài thuế quan , để khuyến
khích Brasil độc lập, khỏi nhờ cậy vào nhập khẩu khắp nền kinh tế Brasil. Brasil đã áp dụng lề
lối này trong nhiều năm và đã thất bại. Năm ngoái, chánh phủ Brasil lựa chọn một pha trộn mềm dẻo hơn: cấm nhập
cảng những tua bin gió nhỏ, nhưng gở đi hết mọi giới hạn nhập khẩu tua bin lớn tiên tiến hơn và cũng cố trợ cấp sản xuất nội địa tua bin và các bộ phận tua bin.
Trái lại, Trung Quốc theo một
đường lối năng nổ hơn nhiều về thương
mãi. Suốt 2 thập niên vừa qua, các công ty ngoại quốc ,đã phải đối diện áp lực cung cấp không tiền quyền tài sản cực
trọng trí thức cho các công ty Trung
Quốc, như là một điều kiện để gia nhập thị trường Trung Quốc. Chẳng hạn,
mãi cho đến gần đây, tua bin
gió sản xuất ở Trung Quốc phải có ít nhất là 70 % chất chứa nội địa ,
và các công ty chủ nhân là người Hoa thường được ưu tiên ở các đầu thầu điện gió. Kể từ năm 2006 , dưới mục “ sáng tạo địa
phương - ingenious innovation”, Bắc Bình đã chấp thuận một loạt biện
pháp mục đích nâng cao khả năng kỷ thuật
các công ty Trung Quốc, kể cả sử dụng những khế ước chánh phủ và
việc phát triễn những tiêu
chuẩn cạnh tranh kỷ thuật được, ưu
đải tài sản trí thức Trung Quốc. Trung Quốc cũng tiếp tục cung cấp tư bản rẽ tiền cho các công ty nội địa, giúp cho các công ty
này vựợt mặt hiệu năng các công ty Hoa Kỳ và ngoại quốc. Chính sách
hiện tại của Trung Quốc tăng thêm ưu
điểm các công ty Trung Quốc trên thị trường quốc tế , nhờ làm cho các hàng xuất khẩu Trung Quốc rẽ tiền hơn.
Thành qủa của mọi chuyễn giao kỷ thuật bắt buộc này đã là một làn sóng ngược
chưa bao giờ thấy cho những công ty ngoại quốc
làm doanh vụ với Trung Quốc. Hiểm
nguy cho Trung Quốc là những cố gắng này
có thể có tác dụng trái ngược. Các công ty ngoại quốc có thể lánh xa, không đầu tư hay bán hàng hóa nữa ở Trung Quốc, có tiềm
năng làm chậm hẳn dòng chảy kỷ thuật
năng lượng sạch và làm tai hại cho Trung
Quốc về khả năng thay thế mau lẹ đại
trà các nhiên liệu hóa thạch bằng năng
lượng sạch .
Một môi trường thù địch cũng khiến cho Hoa Thịnh Đốn khó lòng ủng hộ
những chánh sách tích cực gia tốc lan tràn kỷ thuật năng lượng sạch ở Trung
Quốc. Tuy nhiên cũng phải thận trọng
không nên giết chết những chánh sách hổ trợ năng lượng sạch, vì
muốn đề xướng tiến trình mở rộng
toang. Đôi khi luật lệ đòi chứa nhiều thành phần chất nội địa cũng là giá phải trả cần thiết để có đuợc
những lược đồ năng lượng sạch trổi dậy. Nếu
ví thử Hoa Kỳ thành công thuyết phục các nước đang mở mang chấm dứt những đòi hỏi này, Hoa Kỳ có cơ moi hết ruột hổ trợ chánh trị nội địa cho các chương
trình năng lượng sạch ở các quốc gia này. Đó là một thắng trận
kiểu Pyrrhic ( chiến thắng bị tổn thất
quá nặng ) về phương diện môi sinh, kỷ
thuật, thương mãi. Hoa Kỳ cũng phải nêu cao gương tốt đẹp ở ngay chính thị trường
nội địa Hoa Kỳ. Nhiều thượng nghị sĩ Hoa
Kỳ đã kêu gọi dựng rào cản trên nhập khẩu và đầu tư
ngoại quốc ở các dự án năng lượng sạch trong gói kích thích kinh tế -
economic stimulus package. Mục tiêu
họ nói ra là tối da hóa lợi nhận cho các hảng và công
nhân Hoa Kỳ. Nhưng những chánh sách như thế
sẽ càng làm cho Hoa Kỳ khó khăn
hơn xây dựng sáng tạo ở
hải ngoại và cho các công ty
ngoại quốc vào được kỷ thuật phát
triễn ở Hoa Kỳ. Thêm vào đó, khi cắt đứt các công ty Hoa Kỳ
ra khỏi các giải pháp năng lượng sạch
phát triễn ở hải ngoại, những chánh sách này sẽ làm tăng giá năng lượng
Hoa Kỳ, như thế sẽ tai hại cho sức cạnh
tranh và công ăn việc làm khắp nền kinh tế.
Khởi sự vượt
qua Cách Mạng Xanh
Một hệ thống sáng tạo mở rộng rất cần thiết cho tăng tốc độ
phát triễn và truyền bá các kỷ
thuật năng lượng sạch. Nhưng ngay cả ở
hệ thống mở, kỷ thuật năng lượng có
khuynh hướng lan tràn châm rải, khiến cho sự mở rộng duy nhất không đủ gì
hết. Hơn nữa, dù cho các công ty Hoa Kỳ
có thể tán dương thúc đẩy cũng cố quyền
sở hửu trí thức và tăng gia thương mãi, đầu tư, nhiều quốc gia đang mở mang vẫn
chống cự, lo sợ mất đi vị trí của mình
trong cuộc chạy đua về năng lượng sạch. Chánh
phủ Hoa Kỳ phải đưa một tay ra hứng đở,
tích cực giúp làm lan tràn kỷ thuật năng lượng tiên tiến,
một điều các quốc gia đang mở mang đòi hỏi từ lâu rồi. Khiếm khuyết ở dây chuyền làm lan tràn kỷ thuật năng lượng quanh thế
giới đã hiện diện từ giai đoạn Khảo cứu
& Phát triễn ( R & D ) đến trình
diễn và thương mãi hóa, đến biến cố
khuếch tán quan trọng những kỷ thuật
trưởng thành . Ngay cả ở những quốc gia
đang mở mang tiến bộ nhất, các nhà khoa
học thường thiếu thốn cách nhập vào
những tài nguyên tương tự như ở Hoa Kỳ.
Chẳng hạn, các nhà khoa học Brasil hoạt động R&D về
công nghệ sinh học mía, báo
cáo là
chỉ cần nhập vào giới hạn các
cơ sở và nhân sự khoa học Hoa Kỳ cũng đã đem lại nhiều lợi ích lớn rồi. Hơn nữa, vì
chưng giai đoạn sớm R&D, khác biệt
tỉ lệ của chánh phủ hay kế ước với chánh
phủ dựa trên cơ chế thị trường , tỉ như thương mãi và đầu tư hầu tạo
ra cộng tác R&D xuyên
biên giới, sẽ luôn luôn thất
bại. Thay vào đó, các chánh phủ sẽ thường cần xếp đặt
những dự án cộng tác, bằng cách cung cấp nhắm vào hổ trợ tài chánh hay nối kết với những la bô chánh phủ. Hoa Kỳ
đã thực thi vài bước đầu tiên hướng về củng cố các chương trình chung R&D
với Brasil, Trung Quốc và Ấn Độ qua những cố gắng tỉ như Trung Tâm Hoa Kỳ - Trung Quốc Khảo cứu Năng Lượng Sạch, thiết lập cuối năm 2009 . Thế nhưng còn có thể làm nhiều hơn nữa, ở 3 quốc gia
này, nếu có thêm tiền của chánh phủ.
Một mục tiêu quan trọng khác là các xí
nghiệp nhỏ và cở trung, đóng vai
trò cực trọng để thí nghiệm
với hay thương mãi hóa các kỷ thuật
mới mẽ , mà khả năng rất giới hạn
ở đa số thế giới đang mở mang . Chẳng hạn, ở Ấn Độ, những tổ hợp công ty
lớn hội nhập thẳng đứng , ngự trị
nhành năng lượng sạch, và ở Trung Quốc những doanh nghiệp lớn chánh phủ
chủ nhân đóng vai trò chánh . Tư bản
hiểm nguy - venture capital và giá trị tài sản tư nhân bị cầm giữ - private
equity thông thường các doanh
nghiệp nhỏ dựa vào để hổ trợ các hoạt
động sáng tạo , cũng đều tương đối yếu
kém ở cả 3 quốc gia. Chánh sách Hoa
Kỳ không sửa sai được mọi lổ thủng này,
nhưng có thể giúp đở.
Trước
tiên , Hoa Kỳ có thể chung sức với
các chánh phủ Brasil, Trung Quốc và Ấn Độ
cung cấp bảo hiểm tài sản trí
tuệ liên quan đến các xí nghiệp kỷ thuật năng lượng sạch cở nhỏ hay cở trung
bình. Các quyền tài sản trí thức thường cực trọng - critical cho sống
còn của các xí nhiệp kỷ thuật nhỏ Hoa Kỳ
, và lo âu về bảo vệ quyền tài sản trí thức
có thể làm họ e ngại tránh chung
sức với các hảng ngoại quốc. Những hảng
nhỏ hơn ở những nền kinh tế đang trổi dậy , trong lúc đó, phải đối
mặt nhiều rào cản hơn là các hảng lớn thiết lập
trust - xí nghiệp liên hiệp cùng các công ty Hoa Kỳ . Tuy nhiên , Hoa Kỳ
cũng chỉ nên đeo đuổi những chương trình như thế, nếu như các đối giá
viên không chấp nhận một lề lối thù địch
với các quyền sở hửu trí thức, như Trung
Quốc đã làm những năm gần đây.
Thứ đến là Hoa Kỳ có thể cũng cố những cố gắng của mình, giúp cho các công ty và các nhà khảo cứu Hoa Kỳ quen thuộc với các bạn chung sức
tiềm thế ở những nền kinh tế lớn
đang trổi dậy. Bộ Thương Mãi Hoa Kỳ đã đi vài
bước đầu tiên, tạo ra những sách chỉ dẫn cách làm doanh vụ năng lượng sạch
ở Trung Quốc và ở Ấn Độ và đã
tiếp đãi nhiều chuyến du hành bán hàng phổ thông ở Á Châu. Những cố gắng này có thể nới rộng
thêm về số lượng, phạm vi địa lý và tham gia của các công ty mới thành lập, dẫn tới những mối nối kết có lợi nhuận hơn giữa các hảng Hoa Kỳ và các nước đang mở mang.
Thứ ba là Hoa Kỳ có thể giúp đở tạo ra những điểm trọng tâm thường trực
nơi các nhà khảo cứu và các công ty có thể trao đổi ý kiến và xác định những cơ
hội chung. Ý kiến tương tự đã được Ấn Độ đề nghị trước khi điều đình về Khí Hậu Liên Hiệp Quốc
tháng 12 năm 2009 ở Copenhagen và đã được hổ trợ rộng rải.
Thứ tư
là các nhà làm chánh sách Hoa Kỳ phải
giúp đở thiết lập những dự án trình diễn xuyên biên giới và những cố gắng
thương mãi hóa. Chẳng hạn, những điều này
có thể gồm luôn cả trình diễn sự hửu dụng
của kỷ thuật Hoa Kỳ chận bắt và
giam hảm carbon ở Ấn Độ hay thương mãi hóa enzymes
nhiên liệu sinh học Hoa Kỳ phát triễn , áp dụng chúng trên các nhà máy dẫn đạo kích thước thương mãi trên mía Brasi . Ý kiến tốt đẹp thường
chết . vì chúng không nhận được tiền giúp
chúng tăng trưởng; như trường hợp
ở Hoa Kỳ hổ trợ tài chánh cho các dự án trình diễn và những cố gắng
thương mãi hóa hải ngoại sẽ giúp những kỷ thuật mới năng lượng sạch thương mãi, sống còn vững bền được.
Thương mãi hóa xuyên biên giới
có cơ tăng cường các nhà máy chế tạo ngoại quốc, làm thiệt hại
các nhà máy chế tạo ở Hoa Kỳ, nhưng lợi lộc
có thể lớn hơn là thua lỗ, đặc
biệt khi những cố gắng này được gói
chung với đường vào tăng thêm
đến các thị trường năng lượng
sạch cũng tăng thêm lên. Rất nhiều sáng chế
Hoa Kỳ có thể thất bại trong nước
hay chỉ lan tràn quốc tế sau nhiều chu
kỳ ( chu trình ), có thể tìm ra
những yêu cầu mạnh mẽ ở ngoại quốc, nơi các nhà tiêu thụ có yêu
cầu và ưa thích khác biệt. Hơn nữa ,
tham gia các dự án trình diễn
giúp các công ty Hoa Kỳ nhìn vào sâu đậm hơn các thị trường ngọai quốc. Thay
thế không phải là Hoa Kỳ sẽ ngự trị
những thị trường này, nhưng sẽ có thể là những vai trò mạnh mẽ hơn cho các công ty từ các quốc gia phảt triễn mềm dẽo hơn, tỉ
như Nhật bổn.
Ủng hộ của Hoa Kỳ cho các dự án
trình diễn xuyên biên giới, tuy
nhiên , không phải là vô điều kiện. Trước khi hổ trợ những dự án trình diễn kích thước lớn , tốn kém, Hoa kỳ phải được bảo đảm là xứ chủ nhân tiếp nhận đang đi
trên con đường phát triễn những chánh sách hạ tầng cơ sở thích nghi, hầu hổ trợ
sự chấp thuận rộng rãi kỷ thuật
mới đang thử nghiệm. Các công ty Hoa Kỳ
cũng phải được hứa hẹn cho nhập vào
các thị trường năng lượng sạch
mới, trao đổi cho các dự án thương mãi hóa
và trinh diễn kể trên. Và những cố gắng
như thế, phải được các quốc gia chủ nhân
tiếp nhận chịu tài trợ chung với Hoa Kỳ, vì rằng cac công ty
và nền kinh tế của các nước này cũng sẽ hưởng lợi thành quả. Hoa Kỳ cần phải mềm
dẽo khi cùng chia sẽ nổi nặng nhọc tài trợ chung, đặc biệt với Ấn Độ vì tài nguyên chánh phủ Ấn thật là giới hạn , thiếu thốn.
Lảnh
vực cuối cùng chánh phủ Hoa Kỳ cần ủng hộ
là trực tiếp khuyến khích xuất
khẩu năng lượng sạch Hoa Kỳ và các công
ty Hoa Kỳ đầu tư hải ngoại- OPIC . Ngân hàng Xuất- Nhập Khẩu Hoa Kỳ
giúp tài trợ Hoa Kỳ xuất
khẩu không lý gì đến bất cứ một rào cản thương mãi nào các nước
nhận hàng đặt ra. Một chánh sách mới
phải tích cực nối tiếp hổ trợ tài
chánh Hoa Kỳ, hầu giảm bớt rào cản
thương mãi. Tương tự như thế, OPIC phải thắt chặc hổ trợ
năng lượng sạch của OPIC với những đầu tư tình thế mở rộng hơn cho các công ty năng lượng sạch. Cả hai
tổ chức cũng phải khuyến
khích các quốc gia tiếp nhận củng
cố hậu thuẩn của họ cho năng lượng sạch
.
Đa số những sáng kiến này, đặc
biệt khi tụ điểm vào cứu cánh thương mãi hơn của quang phổ
sáng tạo , có thể gặp tổn phí lớn
lao. Nhưng chúng cũng có nhiều lợi lộc, không những trên phương diện xén bớt
tiêu thụ dầu lữa toàn cầu và giảm bớt
phát thải khí nhà kiếng, mà còn
giúp các nhà sáng kiến và các công ty năng lượng sạch Hoa Kỳ. Khi nói đến
thay đổi khí hậu, chúng có thể là những lựa chọn thay thế hấp dẫn hơn so với các lựa chọn khác, có
khuynh hướng liên hệ đến hổ trợ tài chánh dàn trải
năng lượng sạch ở thế giới đang
mở mang, không có giây thắt chặc nào cột
vào. Tiền bạc tăng cường các công ty
Hoa Kỳ năng lượng sạch dù cho
giúp đở các nền kinh tế lớn đang trổi dậy chấp nhận các kỷ thuật tiên tiến, có lẽ sẽ
dễ dàng bán ra trên phương diện chánh trị hơn là ngân khoản không thật rỏ ràng xiềng xích vào các mục đích kinh tế Hoa Kỳ
Hãy cùng nhau thắng cuộc
Không một sáng kiến chánh sách
nào sẽ giảm bớt yêu cầu dầu lữa, hạ bớt
các khí phát thải nhà kiếng , hay tạo
dựng thị trường lớn cho năng lượng sạch
Hoa Kỳ cả , trừ phi chúng cuối cùng tăng
cường được đòi hỏi năng lượng sạch khắp
thế giới và đặc biệt ở Brasil, Trung Quốc và Ấn Độ. Một hệ thống làm giảm mạnh phí tổn năng lượng
sạch phải tiến tới một bước dài, hướng về
đề xướng những thị trường to lớn
hơn: năng lượng sạch càng rẽ hơn
thì các quốc gia sẽ càng
mau làm ra các chánh sách thực thi
đề xướng chấp thuận. Một phương cách
giúp bảo đảm các nước to lớn đang
phát triễn mau trở thành các nhà sản
xuất thay vì chỉ là những nhà tiêu thụ các kỷ thuật tiên tiến sẽ làm hạ thêm phí tổn , vì chưng các quốc gia này có thể thường khai thác nhân công địa phương rẽ hơn và
hạ thang kinh tế- economy of
scale, đặc biệt khi họ sản xuất cho
chính thị trường mình. Ở Brasil , Trung Quốc và Ấn Độ, các nhà sản xuất năng lượng sạch được trao
quyền , cũng có thể là những khách hàng quan trọng thúc ép
thiết lập những thể lệ điều hòa và khuyến khích năng lượng sạch mạnh mẽ hơn, không khác gì mấy ở Hoa Kỳ . Ở
Trung Quốc các nhà chế tạo dùng mặt
trời đã thúc đẩy yêu cầu dùng mặt trời nội địa mạnh mẽ hơn, hầu nốc sạch cung cấp thặng dư .
Chắc chắn là can thiệp tích cực
của chánh phủ Hoa Kỳ làm thị trường
năng lượng sạch hoạt động tốt đẹp hơn, sẽ
vẫn còn hiểm nguy riêng mình. Ngay cả
những nhà làm chánh sách thông minh và
thông hiểu cũng hay làm nhiều lầm lỗi, Vài
kỷ thuật họ hổ trợ đã tỏ ra là những bế
tắc thương mãi và những quyền lợi các hảng
Hoa Kỳ và các hảng chung sức cộng tác tiềm thế ở Brasil, Trung Quốc, Ấn Độ
sẽ đôi khi mâu thuẩn, xung
đột. Tài nguyên sẽ bị xài phí. Nhưng phí tổn so với hiểm nguy
thụ động - không hoạt động ít hơn nhiều.
Thành công của các quốc gia
khác về năng lượng sạch không đương
nhiên là Hoa Kỳ thất bại. Hoa Kỳ có thể hưởng nhiều lợi lộc từ các sáng kiến năng lượng sạch quanh thế giới, nếu như Hoa Kỳ vẫn đeo
đuổi những cố gắng vạm vỡ của mình tại Hoa Kỳ.
Mỗi nền kinh tế chánh đều có ưu điểm của mình khi bàn đến
sáng tạo và phát triễn kỷ thuật
năng lượng . Một chánh sách Hoa Kỳ sáng
suốt phải nhắm tạo dựng một môi trường sáng tạo toàn cầu ,
cùng dệt ra những sức mạnh riêng
biệt đeo đuổi những mục đích năng lượng chung. Không phải ai cũng thích là thành phần gói hàng
đâu . Vài công ty Hoa Kỳ sẽ chà xát những cố gắng
có cơ giúp đở những nhà cạnh
tranh họ ở thế giới đang mở mang. Vài nền kinh tế đang trổi dậy cũng chống cự
mở rộng cho những hảng Hoa Kỳ tương tự . Chỉ nới rộng thị trường mới hy
vọng mọi người sẽ cùng nhau chia sẽ
miếng bánh ngọt lớn hơn .
Lựa chọn thay thế không phải là một thế giới trong đó Hoa Kỳ sẽ ngự trị một
mình lảnh vực năng lượng sạch , ngay cả khi một quốc gia nào đó giải quyết
những vấn đề cho Hoa Kỳ. Mà có lẽ sẽ là
một quốc gia trong đó phí tổn
năng lượng sạch sẽ không giảm bớt mau lẹ
như cần thiết và khi những thị trường đồ sộ các kỷ thuật năng
lượng sạch không cụ thể hóa được, Ở ca này Hoa Kỳ và thế giới sẽ cùng thua !
( Irvine
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét