10 Phát Minh Mới

          Mười sáng chế táo bạo cho tương lai

                                                             G S Tôn thất Trình

                Sau đây là 10 phần thưởng sáng chế cho một tương lai sán lạn hơn, mau lẹ hơn , an tòan hơn, hửu hiệu hơn, nguyệt san Khoa học Phổ thông- Popular Science Hoa Kỳ

 đăng tải, ở số tháng 5 -2013:

1-      Ở ngành hàng không. Máy bay gia đình chế tạo: một máy bay gia đình tự làm lấy, họa kiểu  theo hữu hiệu tối đa nghĩ ra được.

       McGinnis, một nhà chế tạo vật liệu composit nay 47 tuổi đã đáp máy bay khi học lớp hai. Bối rối vì mức hửu hiệu quá ư thấp kém máy bay ông đáp, khi mới học lớp 2, ông tự  dạy mình công nghệ hàng không và động lực học chất lỏng trên hơn 20 năm. Một ngày nào đó, khi đang sử dụng  các nghiên cứu khoa học trên bàn phòng ngũ cô  con gái mình, ông đọc một bài bản  của một nhà khảo cứu  NASA ( Cơ quan Không gian Hoa Kỳ )  thách thức phương trình  cổ điễn kéo lê thê động lực hàng không. McGinnis nói :“  Tôi rời phòng con ngũ, huênh hoang như một kẻ điên khùng với vợ: Mình ơi, em  không thể nào tin nổi  điều này. Anh nghĩ rằng   anh đã giải đáp một bài tóan  anh nghiên cứu  từ khi anh còn bé dại!

            Các cánh máy bay hảng hàng không  Mỹ Synergy Aircraft bẻ cong lên trên  và có hình dạng một hộp,  hầu có sức kéo lê thê tối thiểu và mức hửu hiệu tối đa. Mỗi nữa cánh  lao xuống sau  thân máy bay, hầu  có chức năng một đuôi, trong khi  cung cấp thêm ổn định lớn hơn khi bay. Họa kiểu  đuôi hộp kép- double box tail  cũng giúp cho  mức trượt dễ dàng hơn, bằng cách chống lại ảnh hưởng của gió cuộn xoáy tương tự cơn bảo lốc – tornado  ở đầu ngọn cánh . Và thay vì là một cánh quạt- propeller  lắp đằng trước, một bánh thúc đẩy – impeller  đặt đằng sau thân có hình một viên đạn, làm các tiếng ồn ào êm dịu đi, trong khi lại tăng thêm sức đẩy.

          McGinnis làm việc  cho Synergy  trong ga ra cha mình, khi ông dùng các máy CNC  và các khung đúc đặt mua sẳn để chế tạo các thành phần phần mềm 3-D, làm kiểu mẩu mau lẹ  cho những ý kiến mới mẽ. Nhân viên gia đình  là tóan xây dựng lõi cốt, có Kyle con trai Mc Ginnis phụ tá cha. Một kiểu mẩu đầu tiên một phần tư kích thước, làm từ sợi gương- fiberglass, sợi carbon và kelvar gợi ý rằng cả hai tiến trình chế tạo của nhóm và hình thể cánh lạ lùng, đều họat động tốt đẹp. Sử dụng 80 000 đô la tiền mặt của  quỹ ai thích ý kiến-  crowdfund đóng góp, họ hy vọng sẽ hòan thành máy bay năm nay,  kích thước đầy đủ, 5 chỗ ngồi. Theo McGinnis  thì máy bay Synergy này  rẽ hơn gía một gia thất trung bình, ít ồn ào hơn, và bay 40 dặm Anh một giờ- mph ( hơn 64 km một giờ ), 3 lần ít tốn nhiên liệu hơn.

    ( theo Elbert Chu)

          2-Ở ngành chuyên chở . Xe đạp cạc tông       

             

             Một ngày năm 2009, nhà sáng chế kỷ sư  Izhar Gafni, ngồi trong thư viện yên tĩnh, họa kiểu một một máy chích triết  hột trái lựu, khi trí óc ông  lảng qua phía xe đạp, thú tiêu khiển ông thích nhất. Gafni khâm phục những xe đạp làm bằng tre vững bền , nhưng tổn phí quá cao gần như ngăn cấm. Ông tự hỏi là tại sao không làm xe đạp bằng giấy bìa cứng , bằng cạc tông ? Hai năm sau, Gafni học cách xếp các tờ  cạc tông thành những hình dạng mạnh nhất có thể làm ra, thí nghiệm của ông dẫn tới những cấu tạo mạnh mẽ giống như tổ ong hay các tổ chim. Ông  mất suốt năm kế tiếp  cố  biến vật liệu tạo ra các thành phần xe đạp . Ông nói:  tôi có cảm giác gần giống anh em Wright Brothers ( đã nghĩ cách chế tạo máy bay đầu tiên ở Mỹ ), tiến vào một lảnh thổ chưa biết.

             Sản phẩm công lao khổ cực của ông là một xe đạp chỉ có một tốc độ duy nhất với một bánh xe ( nan hoa ),vành, và một khung cạc tông. Vẹcni - sơn dầu bảo vệ  lõi giấy dán keo khỏi bị tấm ướt, trong khi các bánh xe hơi cũ kỷ  làm thành những bánh xe  không lũng lỗ được. Gafni dùng  đai điều hòa – timing belt xe hơi như thể một dây chuyền và biến các chai plastic thành các tay quay – crank  cho bàn đạp – pedal. Kiểu mẩu đầu tiên nặng 28 cân Anh ( khoảng 13 kg )  tên gọi là Alfa, có thể hổ trợ an toàn một kẻ đi xe đạp, nặng hơn xe gần 20 lần.

            Gafni có ý định  sản xuất đại trà 4 kiểu :  hai lọai nặng 18 cân Anh cho người lớn , có thể  ráp lựa chọn thêm động cơ điện sạc lại được và hai kiểu nhẹ hơn cho trẻ em . Ông hy vọng  chế tạo mỗi xe đạp  vật liệu tốn ít hơn 12 đô la Mỹ  và bán ra  giá ít hơn 30 đô la . Quảng cáo dán  trên mỗi xe đạp( hay đựoc trợ cấp )  ai đó ở  các xứ nhược tiểu,  có thể đạp thử không mất tiền.  Gafni đã tưởng tượng thời trang hóa cạc tông mình làm, chế tạo các xe đẩy trẻ em - baby strollers , ghế đẩy cho người ốm  và ngay cả xe ô tô nữa .

                              ( theo  Charles Q. Choi )

3-      An tòan lao động . Mũ  hàn – welding head chống lại hơi khói độc, giúp cho các thợ  làm đồ kim lọai an tòan hơn  

Chỉ trong  vòng 30 phút là việc tại xưởng nhom aluminium năm 1999,  anh thợ kim lọai Michael Buckman hít vào các khói phun hơi độc nhiều đến nổi anh mắc bệnh viêm cuống phổi – bronchitis  3 ngày. Khi phục hồi, Buckman tự hỏi là một mũ hàn nồi – wedding helmet  thương mãi nào  có cơ lọc được không khí anh thở không. Anh không tìm ra mũ hàn nồi nào tương tự mũ hàn anh nghĩ tới  cả.  Cho nên anh khởi sự cố làm ra mũ WindMaker( Mũ làm Gió ), một  lọai mũ nồi có thể ngăn ngừa tai hại phổi. WindMaker  hút không khí trong sạch từ phía sau mũ, đẩy nó xuyên qua một máy lọc tỉ xuất HEPA- rate , thổi nó ra phía trước, mát da trong khi  ngăn ngừa ( hỏa)  mù – fog  ở  mặt tấm bảng gương. Một quạt gần cằm giúp đẩy không khí ra ngòai, thổi bay xa những  khói nơi đang họat động.  Các ánh sáng LED  ở mỗi bên tấm bảng mặt soi sáng công việc hàn , trong khi  đó một  màn khói độc   dày dặc làm lệch hướng các tia lữa. Nhiều công ty đã  tỏ ý  muốn mua môn bài sản xuất mũ nồi hàn này. Tuy nhiên, trước khi bán ra WindMaker, Viện Quốc Gia ( Hoa Kỳ ) An tòan và  Y tế (Sức Khỏe)  cho lao động -  công việc làm, cần phải thử nghiệm rộng rải các khả năng lọc không khí, một tiến trình tốn kém đòi hỏi các đơn vị sẳn sàng tiêu thụ. Nếu linh kiện đúng như lời tuyên bố, phối hợp thỏai mái cho mắt, nhiệt lượng, tia lữa, và những bảo vệ an tòan cho hô hấp có thể  thúc đẩy nhiều thợ hàn tự bảo vệ lấy mình, theo Shawn  Gibbs, một chuyên viên Y tế  Lao động Trung tâm Y khoa, Viện Đại học Nebraska cho biết; và sử dụng tăng thêm  này  là điều cần thiết ở ngành hàn.

           Buckman cũng đã có những ý kiến cho các mở rộng cao kỷ- high tech add-ons, gồm các linh kiện  truyền thông không dây, các pannen mặt trời, máy chụp hình viđêô, và các  phô bày bố trí nhìn thấy ngay- heads up. Dù cho mũ nồi cuối cùng có chứa những đặc điểm nào đi nữa, Buckman vẫn tin chắc là mũ sẽ có đầy đủ an tòan. Anh nói:  tôi khổ  cực làm công việc này;  phải trải qua kinh nghiệm đó để họa kiểu mũ mới.

                           ( theo Veronique Greenwood )

4-      Ở ngành điện tử. Một thành tựu ở ngành rô bốt ; hộp rôbốt  cỗ vũ điện tử  lập trình được

 Brian Roe  mất gần 10 năm để làm ra những quái thai cỗ vũ điện tử– animatronic monsters  cho phim  tỉ như Virus, A.I., và Scooby Doo 2.  Rồi , gần qua đêm, Hồ Ly Vọng – Hollywood bỏ phăng các đặc tính cơ học, thay bằng các biểu diễn  computer. Nay Roe họat động như thể  một cố vấn kỷ thuật , nhưng cuộc trổi dậy  của vi điện tử - microelectronics rẽ hơn, thân thiện cho người dùng hơn, khiến ông  nhìn thấy một thị trường đang chớm nở cho các rô bôt sở thích lúc nhàn rỗi – hobbyist robots . Roe nói :  ngành điện tử và phần mềm – software thường qúa tầm tay mọi người, nhưng 6 năm gần đây  mọi chuyện đã đổi thay. Cho nên Roe bắt đầu phát triễn một hộp – kit  phí tổn thấp  để dạy bất cứ ai nghề rôbôt học. Ông gọi  họat động đang tiến triễn này là Roy Rôbôt.

Đến nay,  Roy chỉ mới là đầu, cổ và một cặp chân. Nhưng, với 1200  bộ phận  kiểm sóat  bằng phần mềm cỗ vũ điện tử, rôbôt đã trông giống và di chuyễn như một con người.  Roe cắt bằng laser  khung làm ra robot bằng  gỗ  nhẹ, uốn cong được hầu giữ lại  kiến trúc phức tạp  mà  phí tỗn vẫn thấp. 28  động cơ trợ động – servomotors  rẽ tiền   giúp Roy cử động bằng tay, di động cổ tay, cổ, quai hàm và cả nháy mắt nữa .

Để hòan thiện tay và vai, Roe đã lập ra chiến dịch làm một quỹ những ai thích thú đóng góp  và những hộp DIY ( Tự Làm Lấy )  căn bản làm tay và cánh tay.  Ông hy vọng sẽ bán các hộp này với gía chừng 300 đô la Mỹ.  Thỏa mãn rẽ rề nhu cầu của những ai muốn thao tác.  Siddhartha Srinivasa, một nhà rô bôt học Viện đại học Carnegie Mellon nói rằng các cánh tay rô bôt học họat động được, gía khỏang 20 000 đô la. Roe ước lượng là một hộp rô bốt hòan tòan với thân hình và chân có thể tốn 3000 đô la và hy vọng  là ngày nào đó Roy sẽ thấm đẩm đủ  thông minh nhân tạo, để học hỏi cách con người chuyễn động. Nhưng mục đích chánh của Roe là giúp ai đó xây dựng, làm lập trình và thông hiểu ngành rô bốt học.  Vì lẽ cuối cùng ra, chúng ta đang sống ở một xã hội rôbôt học.

 Chú thích thêm. Năm dụng cụ mát lạnh chúng ta không thể sinh sống  thế kỷ 21, nếu không sáng chế  chúng: a) Máy in 3- D Printer. James Dyson cho biết là bạn có thể sản xuất một cái gì mau lẹ, chính xác, rồi thử nghiệm  xem nó chạy được không? b)  Máy xay CNC Mill. Saul Griffith nói rằng máy xay  có thể làm ra những đồ vật thật sự  với vật liệu thật sự . Chúng tôi đang  làm chế tạo phép trừ, dù đó là quảng cáo phép cọng. c) Máy nạo vét thép- Steel Scraper . Roger Brown nói: đây là 10 dụng cụ trong một dụng cụ. Đúng là to lớn khi  tách đồ vật  rời nhau, để xem chúng họat động như thế nào. d) Điện thọai thông minh- smartphone. Nikolai Begg nói là bạn có khả năng để chụp liền một hình ảnh và để nó trong bộ sưu  tập, bạn mau lẹ tham khảo được. e)  Siêu chất keo dính  - superglue.  Lonnie Johnson nói rằng  các linh kiện cơ khí  dính chặc vào nhau rất tốt đẹp, để nhào vô làm kiểu mẩu đầu tiên .       

                     ( theo Zach Zorich )

5-  Ở ngành Năng lượng : Tiết kiệm nóng hổi: một hệ thống HVAC chạy bằng  khí thoát 18 xe Goòng.

Nhũng kẻ lái xe bán vận tải – semi truck để yên các động cơ dùng hâm nóng hay làm nguội  buồng lái, một thủ tục đốt cháy một tỉ ga lông ( 1 ga lông gần 4 lít ) nhiên liệu mỗi năm ở Hoa Kỳ.  Các động cơ nhỏ ở sau lưng buồng lái,  tên gọi là những đơn vị  điện phụ thuộc – auxiliary power units ( APU )  làm công việc này tốn ít nhiên liệu hơn, nhưng chúng quá ồn ào và  hôi rình. Một nhóm kỷ sư  và cơ khí tại thành phố Ontario đã vẽ ra kiểu mới có thể là giải pháp tốt hơn: một APU tên là HYPER chạy bằng khí hơi  nóng phế thải.   

   Nguyên thủy, nhóm này lập ra cốt để chế tạo xe chạy 100 mpg (dặm Anh cho một ga lông)  cho xe hơi tranh giải 2008 X Price competition. Trong một phiên họp đóng góp ý kiến mọi người, ai đó đã tự hỏi to tiếng: tại sao lại không dùng năng lượng  từ hơi thóat của xe để chạy hệ thống HVAC ? Theo Jack MacDonnell  thuộc nhóm, họ đã làm ra nhiều kiểu và nhận thức là con số năng lượng thật có ý nghĩa. Ông và hai đồng nghiệp quyết định họat động tòan thời gian phát triễn một APU mới. 

 Tương tự một tủ lạnh gia thất, nhưng kích thước chỉ 1/3 , HYPER làm lạnh ngắt  không khí bằng cách  bỏ áp lực một chất làm lạnh lỏng, đang ở áp lực cao thành một khí , một tiến trình  hấp thu năng lượng. Khí này sẽ cô đọng để khởi sự chu kỳ một  lần nữa.  Nhưng thay vì dùng điện chạy tiến trình, HYPER  làm như vậy  với nhiệt lượng hâm nóng 660⁰ F, hơi thóat ra khỏi xe bán vận tải. McDonnell cho biết  là APU tồn trữ  từ 6 đến 10 giờ khả năng hâm nóng hay làm lạnh sau một giờ lái xe. Căn cứ trên những thử nghiệm trước đó, ông nghĩ rằng linh kiện có thể giảm thiểu mức tiêu thụ nhiên liệu xe vận tải mỗi năm  chừng 9% và giảm bớt mức phát thải carbon chừng 20 tấn .

  Nhóm thử nghiệm HYPER trên một xe bán vận tải đang trang bị thêm, hy vọng sẽ bán ra các linh kiện sẳn sàng chạy đường dài vào năm 2014.  Hoa Kỳ có 2.5 triệu xe vận tải hiện nay, cho nên HYPER có thể có ảnh hưởng đáng ý nghĩa, nhưng nhóm cũng hy vọng là  trang bị thêm cho xe búyt , RV, các xe chở hành khách và nhiều lọai hơn nữa. Mc Donnell nói : Hoa Kỳ sẽ cắt giảm nhiều phát thải cũng như tiêu thụ nhiên liệu và ít tùy thuộc dầu lữa ngọai quốc hơn.

                   ( Thweo Sarah Fetch )   

6-      Ở ngành không gian .Áo không gian mảnh mai, thỏai mái  họa kiểu để bảo vệ các du khách  bay trên cao:  Áo bảo vệ phụ quỹ đạo

       Trong cuộc Thách thức Găng tay Phi hành gia NASA năm 2007,  nhà chế tạo đồ mặc Ted Southern , gặp đối thủ cạnh tranh Nikolay Moiseev, một kẻ  xây dựng bộ áo không gian Nga. Dù cả hai đều  rời cuộc họp cạnh tranh trắng tay, họ hình thành  một tình bạn sản xuất . Hai năm sau, họ vào  nhóm găng tay, cùng làm ra và thắng 100 000 đô la Mỹ .

        Southern và Moiseev nay đang xây đắp một thế hệ thứ ba hòan thiện bộ áo không gian  tên gọi là 3G , với hy vọng là  chụp bắt được một mảnh của ngành công nghệ bay trên không gian phụ quỹ đạo, trị giá 1.6 tỉ đô la Mỹ vào thập niên  tới. Khi các công ty  như Virgin Galactic, SpaceX, XCOR, và Blue Origin sửa sọan tung du khách lên tận bìa không gian, Southern nói rằng  những hiểm nguy cho môi trường  đã mở ra một thị trường mới. Tuồng như nơi đây là một chân không hòan tòan.

        Giá 200 000 đô la một bộ, các bộ áo mặc cận đại  có thể tổn phí  còn cao hơn cả giá vé phụ quỹ đạo nữa  đó. Và đa số sử dụng  một bong bóng bên trong thổi phồng được  và một lớp kìm hảm bên ngòai vững bền- nghĩa là kiểu vẽ hai lớp , khiến chúng trở thành nặng nề, kềnh càng và không uốn cong được. Tuy vậy, thỏai mái là một đòi hỏi  cho các chuyến bay phụ quỹ đạo.  Đó là những ngưòi phải rốc túi trả nhiều tiền, theo lời Jonathan Clark, một cố vấn y khoa không gian ở trường y khoa Baylor.

           Năm 20-09, Southern và Moiseev  bắt đầu phát triễn  một bộ áo chỉ một lớp duy nhất, hy vọng bán ra giá chừng 50 000 đô la. Họ làm ra áo này bằng cách dung hợp  nhau những mảnh nylon bao phủ urethane , một vật liệu vững bền, không để không khí lọt vào và xếp được.  Khi thổi phồng  lên ,những vết khâu định vị trí kỷ lưỡng  và các thanh giằng  kim lọai  giúp ai mặc áo  duy trì mềm dẽo, và áo có ống bên trong giúp không khí làm mát lạnh  luân chuyễn. Lỗ hổng phía trước áo  giúp  cài đặt các đồ gá lắp đã đặt may .

            Tiến trình NASA xác nhận, khẩn thiết cho bất cứ bộ áo nào mới, không rẽ đâu, cho nên  năm 2012, Southern và  Moiseev đã tìm kiếm quỷ những ai thích thú đóng góp – crowd funding.  Số tiền 27 000 đô la họ thu được, giúp họ làm xong 90% một kiểu mẩu đầu tiên và hai người đã bắt đầu thử nghiệm  những thành phần then chốt  việc xác nhận cho bay.  Ngành công nghệ đã chú ý đến. Theo Southern , mới đây nguyên phi hành gia Garrettt Reisman, một chuyên gia an tòan phi hành đoàn SpaceX  đã thăm viếng họ. Reisman đã thấy bộ áo chịu áp lực ( thế hệ thứ hai ) và đã bị ấn tượng mạnh.

                        ( chiếu theo Dave Mosher )

7-      Ở ngành giải đáp khẩn cấp .Trái banh thông minh

            Sau trận động đất ở đảo Trung Mỹ Haiti, các nhóm  tìm kiếm người sống sót làm việc ở các đống gạch vụn thủ đô Port-au- Prince.  Francisco Aguilar , khi đó còn la sinh viên cao học môn  chánh trị công cọng bị sốc mạnh, đọc báo ghi rằng các nhóm tìm kiếm dựa vào những hệ thống làm hình ảnh phức tạp đắt tiền. Aguilar nói : “ chỉ vài nhóm là có hệ thống này và phải được huấn luyện  kỷ càng để sử dụng chúng”  Rồi ông  tung ra một công ty mới  Bounce Imaging  ở thị trấn Cambridge, bang Massachusetts, phát triễn một cách đơn giản thám hiểm những nơi khó đến được: một trái banh kích thước banh bóng chùy – baseball dò tìm – probe nới rộng được, quẳng đi được. Máy tên gọi là nhà Thám hiểm Làm Hình  Dội Nẩy lên được  -  Bouncing Imaging Explorer,  võ hấp thu sốc  có đặt 6 máy chụp hình, cọng thêm nhiều cụm LED gần hồng nội – infrared hầu  thắp sáng các  phòng tối om ( cho các máy chụp hình ). Để dàn trải máy Explorer , một nhân công  khẩn cấp liên kết nó với một điện thọai thông minh hay một bảng computer  nhỏ và quăng banh vào nơi nguy hiểm. Nó tức khắc chụp hình và thử nghiệm tìm methane, carbon monoxide , cùng các nhiệt độ hiểm nguy. Một vi xử lý – microprocessor bên trong banh, dán các hình ảnh với nhau và chuyễn hóa dữ liệu thô hào  để truyền đi  qua Wi-Fi. Chỉ vài giây đồng hồ sau khi liệng banh, một toàn cảnh quấn quanh, hòan tất  với những cảnh báo môi trường trên linh kiện hình ảnh âm thanh ăn khớp nhau .

        Aguilar mau lẹ tưởng tượng các ứng dụng xa hơn các vùng bị tai ương, tỉ như các xây cất đang bốc cháy, các khủng hỏang bắt làm con tin  và những chiến trận; cho nên ông cố tìm phản hồi từ các khách hàng tiềm thế. Công ty mới mở của ông  quay tay được chừng vài tá kiểu mẩu đầu tiên trong vòng 18 tháng, ngắt véo  họa kiểu khi đòi hỏi xô tới.  Khi nhiều cảnh sát viên cho biết là họ mong nghe được trong phòng, chẳng hạn, Aguilar thêm ngay một  micrô kỷ thuật số.

       Cảnh sát, nhân viên chữa lữa, binh lính, và các thanh tra nhà máy điện hạt nhân  đều mời ông thử nghiệm linh kiện. Aguilar cương quyết giữ giá ở mức 500 đô la đến 1000 đô la. Ông nói “ Chúng tôi  muốn máy càng rẽ tiền càng hay, hầu sử dụng  máy càng nhiều , càng rộng rải càng hay.”        

8-      Ở ngành thắp sáng . Đồ dằn bóng đèn …. 

Hơn 780 triệu người trông cậy vào dầu lữa kerosene  để thắp sáng nhà cửa.  Nhưng nhiên liệu cao gía và độc hại khi đốt cháy, chưa kể nguy cơ cháy nhà. Năm 2008,  nhà vẽ kiểu  sản phẩm Martin Riddiford  căn cứ ở Luân Đôn  và bạn đồng nghiệp  Jim Reeves quyết định  tạo nên  một thay thế rẽ hơn, an toàn hơn. Ruddiford đã biết là một vật nặng rơi xuống có thể sản xuất  ra đủ năng lượng chạy đồng hồ của ông nội, vậy tại sao lại không dùng thắp đèn ?  Để tìm kiếm, ông nối tay quay của một đèn chớp quấn trên một bánh xe đạp. Ông treo một  vật cân nặng trên bánh xe và làm cho nó quay tròn. Bánh xe quay đèn chớp và linh kiện sáng lên.

                    Trong 4 năm kế tiếp, Riddiford, Reeves và một nhóm nhỏ, dùng thời gian nghĩ vì máy hư  giữa các dự án  trong  một tầng hầm,  tinh chế  Trọng Lực/ Ánh Sáng- GravityLight. Hầu sử dụng, một người treo linh kiện và đổ đầy một túi vải  28 cân Anh đá, chất bẩn thỉu  hay vật liệu khác. Nâng cao và  thả lỏng túi  đá đều đặn kéo môt đai có khía rảnh, xuyên qua  một trục bánh xe TrọngLựcÁnhSáng  plastic . Đai quay tròn  một lọat  bánh răng cưa, làm chạy một động cơ nhỏ, luôn luôn cung cấp điện chạy LED  khỏang 30 phút.  Nhóm cũng dùng một quỹ người thích thú đóng góp- crowdfund để  chế tạo 1000 GravityLight họ dự tính gửi đi các xứ chậm tiến  để thử nghiệm ngòai trời, và thêm 6000  máy này cho các người hổ trợ.  Riddiford nói : Thật đáng hứng khởi chứng kiến nhiều phản ứng tích cực như vậy về những gì chúng tôi đang thực hiện.  Ngòai các  làng xa xôi hẻo lánh, đèn có thể rất tiện lợi  cho cắm trại, buồng kho và bất cứ góc xó xỉnh nào  xa một ổ cắm: cho nên Riddiford  hy vọng sẽ  làm môn bài một dịch bản giá ít hơn 10 đô la.

9-      Ngành y khoa :  bàn chân đứng vững chắc

Một  cẳng chân phục hình  giúp các lực sĩ trở lại trò thể thao.  Trong một cuộc đua   xe chạy trên tuyết, trên băng giá  chuyên nghiệp năm 2008 , Mike Shultz  mất kiểm sóat  máy khi đang đổ nhanh tốc lực trên  một dãi tuyết gồ ghề.  Bàn chân trái ông  đụng mạnh vào mặt đất quá cứng  khiến cẳng ông trải dài  theo một hướng sai lạc ,làm gảy đầu gối và buộc các bác sĩ phải cưa cẳng chân ông , ngay phía trên khớp nối.  Schultz nhìn vợ rồi nói:  Vậy chớ bây giờ chúng ta phải làm gì đây ?  Tôi là một lực sĩ chuyên nghiệp, nhưng nay tôi không còn khả năng làm như vậy nữa.

       Bản năng Schultz nghĩ đúng:  Các cẳng chân  phục hình qui ước  không sánh nổi đời sống ảnh hưởng cao của ông.  Thế cho nên năm 2009, ông họa kiểu và xây dựng một cẳng chân,  sống nổi trong cuộc sống này. Đặc điểm  then chốt là Đầu gối Chuyễn động – Moto Knee dùng  một bộ phận hấp thu sốc  xe đạp (leo ) núi  có được 250 psi thay đổi được,  hầu điều chỉnh  đầu gối  cứng đờ với  không khí ép. Nhưng các tay chạy ván tuyết và chạy băng trượt tuyết  cũng đòi hỏi  áp lực  cực trọng ở ngón chân   và căng thẳng ở mắt cá chân , cho neên Schultz  thêm vào đó Versa Foot, một   ráp nối  bàn chân – mắt cá, cũng sử dụng một hấp thu sốc chạy khí nén, để khích lệ  khớp nối chống cự. Cả hai bộ phận  hòan tất một  cẳng chân nhân tạo  chống cự được nơi đụng độ, không thấm nước và mau lẹ bán ra cho khách hàng  đặt mua, theo một lọat  họat động cao hiệu năng .

       Mới đây, Schultz  trợ lại cuộc thi đua  và đã đọat  một mề đay vàng kim  ở  giải 2013 X Games Aspen.  Mùa xuân này,  ông hy vọng là  sẽ bán  máy phục hình  mới có thêm cải thiện,  không những cho các lực sĩ cụt chân  mà còn cho binh sĩ  bị mất chân vì chiến trận nữa.  Schultz nói:  Tòan thể dự án đã khởi công, vì lẽ  tôi   muốn giúp tôi làm những gì tôi muốn ,thế nhưng nó đã tiến trào xa hơn hẳn. Tôi đang giúp  ai đó làm những gì  họ không làm được nữa, kể từ khi họ còn cả hai cẳng chân lành mạnh.

                     ( theo Clay Dillow )               

10-  Ở  ngành Âm nhạc.  Đàn ghi ta –guitar AX kỹ thuật số.

         Một lọai  ghi ta MIDI giúp các nhạc sĩ mới chớm nở học cách bẻ vụn. Khi còn thơ ngây, kỷ sư điện Dan Sullivan chơi đàn ghita rất giỏi. Các con trai ông còn niên thiếu, lại thích các trò chơi vi đêô – videogames . Sullivan nghĩ rằng,với một cây đàn thực tiễn,   mọi thời giờ trao trọn cho  trò chơi tỉ như Rock Band – Ban Nhạc Rốc cũng có thể sản xuất ra  một thành thạo âm nhạc đáng kể.  Sullivan , nay 58 tuổi, nói: Bạn có thể trình diễn gảy đàn ghi ta, khi bạn đến tuổi tôi hiện nay.  Đủ khả năng đàn theo mức 17  sẽ không ở lại với bạn đâu.”

         Cách đây 7 năm,  rời bỏ chức vụ dễ chịu chánh chuyên viên kỷ thuật  ở một công ty  quảng cáo viđêô  hầu phát triễn  JamStik,  một đàn ghi ta kỷ thuật số- digital, 6 dây.  Cổ cây đàn  dày đặc có phím đàn – fret và dây dàn như một ghita thật sự, nhưng không cần phải lên dây – tuning và không phải dựa  trên các nút đẩy như ở nhiều kiểu mẩu kỷ thuật số khác.  Thay vào đó,  các máy dò – sensors nhỏ  cài đặt trong bảng phím đàn ,  theo dõi  các ngón tay  sáng chói lên nhờ 52 đèn LED hồng nội.

        Vì các máy dò  cách nhau chỉ một phân số  một ngón Anh- inch fraction, đàn tự suy  dữ liệu   sàng lọc các tín hiệu chồng chất nhau  và qui định  nơi nào ngón bấm một cách chính xác.  Chúng cũng có thể  theo dấu  một âm điệu bị bẻ cong  cho một  âm điệu bluesy hay  đầu ngón tay rung rung cho một tiếng rung- vibrato  bi kịch tính. Một vi xử lý đặt trên bảng chuyễn hóa dữ liệu thô hào thành những chỉ dẫn âm nhạc tiêu chuẩn ( MIDI ) , một ăng ten  không dây – wireless antenna  bấm thành luồng – beam tới một iPad synced  hình ảnh âm thanh khớp nhau hay một  máy computer để đùi – laptop .  Các máy dò , rặng nhạy cảm chỉ bằng phân nữa ngón Anh trên  phím đàn,  dò ra các đầu ngón tay trước khi chúng  dụng vào một dây. Đìều này giúp cho phần mềm theo kèm, tỉ như JamTutor cho  iPad, làm bản đồ các vị trí tay đúng thời gian,  khiến cho các tay gãy đàn có thể tự  sửa chữa lấy.               

           JamStik cũng họat động với hơn  100 ứng dụng Wi-Fi được  gồm luôn cả Garage Band . Sullivan hy vọng là đàn nàysẽ đến các tiệm bán cuối năm 2013, giúp đàn ghi ta có những phím đàn tương tự  đàn piano.  Sullivan tiếp : “ Hy vọng của chúng tôi là dẫn nhập một thế hệ  mới  cho ai thích tạo âm nhạc, hơn là chỉ đơn giản  tiêu thụ nhạc thụ động.”

                          ( theo Amanda Svchupak )

                       ( Irvine , Nam Ca Li – Hoa Kỳ ngày 26 tháng tư năm 2013 )