10 “công nghệ mới” các đại học Hoa Kỳ vừa cấp bằng vừa tiêu khiển - vui nhộn
G S Tôn thất Trình
Sau đây là 10 chương trình chuyên nghiệp lạ lùng, thao tác bằng tay, dạy ở các trường đại học “ điềm tỉnh nhất “Hoa Kỳ ngày nay, vừa vui nhộn , vừa có thể đạt luôn cả bằng cấp, chiếu theo nguyệt san Khoa học phổ thông - Popular Science tháng 9 năm 2010. Một số thực dụng cho Việt Nam phát triễn?
1- La bô Đồ chơi -Toy Lab, tại viện đại học kỷ thuật lừng danh MIT. Chuyên nghiệp về ngành Họa kiểu đồ chơi - toy designer. Sinh viên học xây dựng những kiểu đồ chơi con trẻ thích hiện thời. Bằng cấp : cử nhân - BS ( Bachelor of Science ) công nghệ cơ khí tập trung về họa kiểu sản phẩm hay thạc sĩ - MA( Master of Art ) về họa kiểu đồ chơi. Nhiệm vụ giao phó : làm họa kiểu một đồ chơi ngoài trời, tạo dựng một kiểu mẩu đầu tiên- prototype ,rồi quan sát con trẻ đầu tiên chơi - thử nghiệm nó . MIT đã tuyễn lựa 90 sinh viên may mắn được nhận vào học tùy chọn - elective năm thứ nhất. Mỗi khóa Xuân, họ chia ra làm 15 nhóm, được trao một đề tài và 750 đô la để họa kiểu và làm kiểu mẩu đầu tiên một đồ chơi - toy hay trò chơi - game . Những sáng kiến trong quá khứ gồm có một ván trượt băng - skateboard có động cơ chạy một bánh và một trò chơi đuổi bắt- game of tag thế hệ tương lai. Sinh viên có một cơ xưởng làm kiểu mẩu đầu tiên, hầu làm ra bất cứ cái gì. Mùa đông năm ngoái, nhóm của Andrew Summer muốn tạo ra những rôbôt chập chững với những bộ phận đổi nhau được, để làm ra một trò chơi xe va nhau - bumper car điều khiển từ xa, nơi con trẻ đánh gảy rời một tay , chân, để tính điểm . Họ sử dụng mọi loại máy móc ở la bô : một máy cưa dải băng , một máy ép xoi tiện hầu lột ra khỏi kệ điều khiển từ xa một xe tăng trò chơi , một máy t.o hình nhiệt - thermoformer dể đúc một thân thể hình hộp, một mát cắt laser đã làm ra những nhà điều khiển từ xa,ngay cả máy in 3D để làm ra những khuỷu nối bằng acrylic. Chơi - thử nghiệm qui định thành công. Suốt 6 tháng học, các nhóm trao cho các con trẻ thăm viếng la bô những kiểu mẩu họ làm và hồi tiếp của chúng có nghĩa tốt hơn bất cứ hạng vị bằng cấp nào. Theo Michael Snively , sinh viên năm thứ 3 mà kinh nghiệm lớp học đã giúp anh ta chế tạo một xuồng máy mùa hè ở Hasbro, một điều anh học được là bạn không thể nào tiên đoán là các con trẻ sẽ làm gì với đồ chơi bạn trao cho chúng.
2- La bô Mìn thí nghiệm tại viện đại học Khoa học và Kỷ Thuật bang Missouri. Chuyên về lớp phụ- minor hay MS về công nghệ chất nổ- explosives engineering . Sự nghiệp là chuyên viên phá hủy công nghệ - industrial demolitions . Học cách phá hủy tốt đẹp nhất. Khi Chris Searing, tuổi 23, chấm dứt ngày đầu tiên anh học tại la bô công nghệ chất nổ và làm nổ một ống mìn. Học xong lớp này anh có thể bước đến một chuôi cán ống mìn và cho nổ tan thành một lỗ đủ rộng anh có thể bước vào. Khi tốt nghiệp, anh có thể phá hủy bất cứ cái gì, đúng theo chuyên nghiệp và hoàn toàn. Tiến trình tuyễn chọn chương trình không thua kém tuyễn chọn của cơ quan tình báo Hoa Kỳ CIA : thí sinh phải nạp một nạp một kiểm tra lý lịch dài dòng và nếu không phải là công dân Hoa Kỳ, thì cần trình diện hỏi Cục Rượu, Thuốc lá và Súng ống Hoa Kỳ. Sinh viện học những khéo léo tay nghề công nghệ đáng giá tại bải mìn trường đại học rộng 9 ha: cách nào cho nổ dinh thự xây cất, họa kiểu trưng bày pháo bông, làm nổ rời những khối đá lớn ở tường mỏ đá, cách bắn pháo hoa ở buổi dạ nhạc rốc - rock , và cho nổ các quả cầu lữa ảnh hưởng đặc biệt ở những bộ phim xi nê. Và đó chỉ mới là ban cử nhân. Viện S &T Missouri còn cấp bằng thạc sĩ MS về công nghệ chất nổ, chương trình đầu tiên loại này ở Hoa Kỳ. Searing, đang học năm thứ nhất chương trình MS, tụ điểm vào các chất nổ hình dạng, những bom nhỏ chính xác, có thể cắt khoanh như là một con dao hay đâm nhiều lỗ trên mảnh kim khí. Những sinh viên khác đang khảo củu những đề tài, tỉ như làm giảm thiểu chất nổ cho quân sự và thay đổi địa chấn - seismic ở khối đá để khai thác mỏ tốt hơn. Theo giáo sư công nghệ chất nổ Paul Worsey, các sinh viên là những kẻ đã làm máy phun lữa thời nhỏ dại và đã làm ra ô tô đua nhỏ- go kart đẩy bằng phản lực để vui nhộn. Ông nói: cần kiên nhẩn và thông minh để làm nhiệm vụ, nhưng trình độ căn bản rất đơn giản: cần thích làm nổ tan cái gì đó !
3- La bô học leo cây cao, tại Trường mới mở dạy về Rừng Mưa Nhiệt đới Vùng Amazon xứ Pê Ru, đại học Florida. Đào tạo những nhà sinh học cho các tán cây cao ngất, cách leo cây cao 50 m. Cấp bằng cử nhân khoa học về nghiên cứu sinh môi.
Theo Bryson Voirin, nhà sinh học vừa tốt nghiệp đại học mới mẽ này ở Florida, thì quan sát tiếng động con lười thật chán phè, nhưng cố tâm treo mình cao 120 tầng lầu ở một rừng mưa - rain forest , điều đó có thể thay đổi cuộc sống của bạn. Hơn phân nữa các loài động vật trên mặt Trái Đất sống trên ngọn cây và rất nhiều động vật chưa bao giờ đụng mặt đất . Đáng tiếc là rất nhiều nhà khoa học chưa bao giờ rời mặt đất theo lời Meg Lowman ( còn được mệnh danh là Meg Tán - Vòm cây - Canopy Meg ), nhà sinh học tiền phong leo ngọn tán cây, giải thích tại sao đến nay, họ chỉ có tài liệu cho 2% các tán cây trên thế giới. Các sinh viên trường đại học mới mẽ này khởi đầu bằng các cây phụ ôn đới ( nhiệt đới ) vùng Sarasota năm thứ nhất ( hay sớm hơn nữa qua chương trình của viện Bảo tàng Khoa học Thiên- Tự nhiên bang North Carolina, trước khi họ được phép leo những đại cổ thu to lớn rừng mưa thuộc lớp dạy 10 ngày về sinh thái ở Amazon. Sinh viên học cách làm nghiên cứu đa dạng sinh học hay các động vật đeo thẻ rađiô. Voirin theo dấu các von lười - sloth leo cây cao, khi còn chưa tốt nghiệp cử nhân, nay leo theo sau chúng ở xứ Panama cho viện Max Plank về ngành điểu học - ornithology , thu thập dữ liệu có cơ giúp tiết lộ những bí mật con người trong giấc nồng( ngũ ). Voisin nói: tôi mong muốn thành một người đó ở tập san Địa Lý Quốc gia Hoa Kỳ - National Geographic và nay là một thành viên tập san này .
4 - Bơi lội với cá mập ( cá nhà táng ) tại chương trình Lựa chọn Biển - Marine Option, viện đại học Hawaii, cấp bằng chứng nhận Chương trình lựa chọn Biển. Sự nghiệp sẽ là nghề lặn - diver khoa học , sinh học biển hay cỗ học vùng biển. Tỉ như lặn dọc theo dải san hô ở Hawaii. Sinh viên chưa tốt nghiệp Jackie Troller dự tính sẽ dùng mọi thì giờ mùa hè tới, lặn xuống tàu chìm đã một thế kỷ nay. Cô sẽ đóng trại tại bờ biển tây Đảo Lớn - Big Island, chèo bè Kayak xa bờ chừng 1000 m và lặn đến những mảnh còn sót của tàu SS Maui, một tàu chạy hơi nước ,chìm năm 1917. Chương trình môn học lựa chọn Biển -Marine Option Program ( MOP ) như thể là một cuộc hành trình của Câu lạc bộ Địa trung Hải - Club Med , gồm có lặn dưới nước có ống hơi nổi lên- snorkelling , lặn , chèo thuyền, quan sát chim chóc, có khi vẽ tranh luôn cả biển nữa. Sinh viên mọi ban cử nhân đều có thể nạp đơn để có 16 tín chỉ - credits của chương trình. Theo nhà huấn luyện biển và phối trí chương trình Jeff Kuwabara, viện muốn đưa sinh viên ra ngoài trời với các huấn luyện viên dạy cho họ những khéo léo nghề nghiệp . Sinh viên MOP du hành nhiều ngày, đánh dấu buộc thẻ quan sát các động vật và kết thúc bằng hai tuần lễ scuba- lặn mang binh khí ép tích cực ở Kealakekua Bay. Christian Clark, sinh viên năm thứ ba, đã làm 2 chuyến du hành, nay đang thiết lập các dụng cụ dưới nước cho la bô cá mập của viện. Clark nói: sẽ có khoảng 30 - 40 cá mập bơi quanh tôi, khi tôi đang hoạt động . Clark hy vọng sẽ được tuyễn làm tay lặn khoa học như mọi cựu sinh viên MOP ở viện này hay các viện khác .
5- La bô phân tích pháp lý- forensics analysis, giải quyết mọi vụ giết người , tại đại học bang North Carolina State University. Cấp bằng cử nhân văn khoa BA - Bachelor of Arts hay thạc sĩ văn khoa Master of Arts về nhân loại học - anthtropology, chuyên môn về pháp lý. Sự nghiệp sẽ là nhà nhân loại học, chuyên viên điều tra những cái chết y lý - medicolegal death, thường dùng dạng một bộ xương không xác định. Ann Ross , một nhà nhân loại học pháp lý và các sinh viên của bà nhắm vào một răng cửa , nhiều tháng sau khi một ban làm sạch quận tìm thấy một bộ xương người ở vùng đầm lầy Rocky Mount bang North Carolina, Hoa Kỳ . Bà tìm ra những gì các nhà điều tra khác không làm được, xác nhận người chết là Elisabeth Smallwood, nạn nhân thứ sáu của kẻ sát nhân hàng loạt - serial killer Edgecombe . Khi các ca mới này đưa tới, các sinh viên giúp bà tìm lại những mẩu xương và thu thập dữ liệu. Những thừa tố họ chú ý gồm có bảo quản chống phân hủy, tỉ như trong một ao hồ đông giá, hay trưng bày dưới ánh nắng , mọi điều này giúp định thời gian sau khi chết. Tiền dặt cọc rất cao. Theo sinh viên vừa tốt nghiệp Sarah Cunningham, bạn có thể sai lầm và bạn cho ai đó một bào chửa ngoại phạm - alibi. Phần lớn công tác của sinh viên, ngay cả sinh viên cấp cử nhân khi các trường khác chỉ có sách giáo khoa và hình chụp, là phân tích các mảnh còn lại của con người, để tạo ra cái gì, tên gọi là một dạng sinh học - biological profile. Hầu thiết lập nguồn gốc - tổ tiên, họ xem xét cấu tạo mặt mày hay làm đồ bản sọ, sử dụng phần mềm 3-D Ross đồng tạo ra. Xương đùi tiết lộ bề cao, xương khung chậu - pelvis giới tính sinh học - biological sex và sự phân hóa của xương giúp định tuổi. Các dấu hiệu bệnh, tổn thương hay chấn thương, cũng giúp nhận diện lý lịch, thẻ căn cứớc - ID. Ross nói về các sinh viên của bà : chính yếu tố bí mật làm họ chú tâm , nhưng theo tôi tiếng kêu của những kẻ không còn tự vệ được nữa giúp họ tiếp thục thăm dò .
7- La bô Gia tốc Quốc gia SLAC tại viện Đại học Stanford University, Bắc bang Ca Li. Cấp bằng MS về vật lý học ứng dụng. Sự nghiệp là một nhà vật lý học về chất liệu dày đặc - condensed matter . Học cách nào chận bắt hình ảnh 3- D của các phân tử , dùng những tia-X uy vũ.
8- Trung tâm Khảo cứu Sức Đẩy tại Huntsville, viện đại học Alabama . Cấp bằng BS về phi thuyền không gian hay công nghệ cơ khí. Sự nghiệp là nhà khoa học hỏa tiễn ( tên lữa ). Học cách nào làm tiến lên thật nhanh và thật xa .
9- Viện rôbôt tại viện đại học Carnegie Mellon University. Cấp bằng BS về khoa học computer sience. Nghề nghiệp là làm doanh nhân về rôbôt. Học cách nào họa kiểu các SUV - xe hơi tiện nghi thể thao tự trị- autonomous.
10- La bô Khảo cứu Sét ( đánh ), viện đại học Florida. Cấp bằng BS công nghệ điện - electrical engineering . Sự nghiệp là kỷ sư Trực thăng ( máy bay lên thẳng ) . Học cách chụp bắt ( tiếng ) sét- lightning, điện thế hàng triệu volts .
v.v…
( Irvine , Nam Ca li , Hoa Kỳ ngày 6 tháng 9 năm 2010 )
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét